Parker, De Buy ter en Van Bueren
Drie families verenigd in één achttiende-eeuws houten
gevelornament
Jeroen-Martijn Hangoor
Eens in de zoveel tijd krijg je als onderzoeker
een echt interessant stuk, waarover vaak veel is
geschreven, maar wat nooit serieus ter hand is
genomen. Zo kreeg ik in augustus 2005 voor
het eerst de foto van het gevelornament uit het
pand Nieuwendijk 41 onder ogen, die al bij de
eerste blik een hoeveelheid aan vragen opriep:
Wie? Hoe? Hout? De Ruyter?! Want dat was
meteen te herkennen - het kwartier De Ruyter.
Door dat kwartier kon het onmogelijk het
wapen zijn van de admiraal zelf, dus heraldisch
bekeken hadden we hier van doen met een
nazaat; maar welke van de vele...
Tijdens het bekijken van oude foto's in het
Gemeentearchief Vlissingen, vond ik ver
wijzingen naar een aantal restauraties,
waarvan de restauratie in de jaren zestig de
meest ingrijpende is geweest. Wanneer het
stuk in de gevel is geplaatst en met welke
redenen blijft vooralsnog een raadsel. We
vinden een eerste vermelding op de monu
mentenlijst van 1922 en ook op de oudste
foto's van de Mieuwendijk - meestal geno
men vanuit de richting van het muZEEum -
zien we in de verte een figuur die op het or
nament lijkt.
De eerste foto waarop de resultaten van de
grote restauratie duidelijk zichtbaar zijn,
dateert van 1965-1970. Hoewel het hier
een zwart-wit foto betreft, zijn er duidelijk
kleurtinten (licht en donker) waarneembaar
op de schilden en schildhouders. Een foto
uit 1971 toont zelfs een weerkaatsing van
de schildhouders, die duidt op verguldsel.
Hoe men in 1964 tot de kleurstelling is ge
komen, is niet vastgelegd. In een artikel,
gepubliceerd in de PZC in mei 1992 komt
de Middelburgse schilder en interieuront
werper Van Liere aan het woord. In samen
werking met beeldhouwer De Jong nam hij
het ornament het eerst onder handen. De
heer Van Liere doet echter kond van een
identificatie die volledig onjuist is. Opmer
kelijk, want met de invulling van de wapen
schilden zat de schilder er niet erg ver
naast. De redenen hiervoor blijven ondui
delijk.
Ondanks deze vergissing is het ornament
wel voor de ondergang behoed. Blijkens
het artikel was het paard in de jaren zestig
al voor driekwart verdwenen en de lijst om
Het ornament voor de restauratie,
2004
Fotocollectie Rijken
26
Den Spiegel
