De zeven geboortehuizen
van Michiel de Ruyter
j ^C^BEW. Ex/^>sJ
v\%OOE
Ad Tramper
Het geboortehuis van Michiel de Ruyter in
Vlissingen is onbekend. Met deze zin had dit ar
tikel ook kunnen eindigen, want de geboorte
huiskwestie wordt in dit artikel niet opgelost.
Toch zijn er in Vlissingen nogal wat huizen aan
te wijzen, die voor het geboortehuis van de
admiraal doorgingen of zelfs nog doorgaan.
Al jaren meelopend in het gemeentearchief van
Vlissingen kan ik zo nu en dan weer een
geboortehuisje aan mijn verzameling toevoegen.
Graag wil ik de lezer deelgenoot maken van
deze hilarische en soms ergernis wekkende
verzameling.
Een opmerkzame lezer zal onmiddellijk
opmerken dat iemand toch maar één geboorte
huis heeft. Natuurlijk is dat zo; maar als iets
onduidelijk is, gaat men of de bronnen nauw
keurig onderzoeken, of men laat de fantasie de
vrije loop. In Vlissingen is het laatste nogal
eens het geval. In de loop van een paar eeuwen
passeren dan ook moeiteloos een zevental (het
getal van de volheid) huizen de revue als moge
lijke plaats waar Michiel het levenslicht zag.
Het Groote Hooft
Wie de oudste - en meest uitgebreide - bio
grafie over De Ruyter openslaat, die van
Brandt (1687), zal tevergeefs zoeken naar
het geboortehuis. Brandt wist het niet of
vond het niet belangrijk om te vermelden.
Hij kon putten uit een handschrift van Cor
nelia de Ruyter, dochter van Michiel en uit
het Memory en geslagtregister van de heer
Magiel Adriaenssen de Ruyter, zogenaam
de secundaire bronnen.
In de achttiende eeuw is Michiel de Ruyter
geen issue, laat staan zijn geboortehuis. De
enigen die zich bezighouden met zeven-
tiende-eeuwse zeehelden zijn dichters, in
Vlissingen gaat het dan om Betje Wolff en
Jacobus Bellamy, in een lofzang op Vlis
singen kan en wil men niet om De Ruyter
heen.
Bellamy bezingt in zijn Vaderlandsche Ge
zangen het geboortehuis:
Niet dan met diep ontzag zie ik de woning
aan,
Waarin de grootste held van Neerland werd
geboren:
De held, die om zijn deugd en onnavolgbre
daan,
Door Neêrlands vrijen Staat tot zeevoogd
werd verkoren
Daarmee zijn we bij het 'eerste' geboorte
huis. Natuurlijk komen we van Bellamy niet
te weten welk huis hij bedoelde, een dich
ter geeft zijn bronnen niet prijs. Daarvoor
moeten we het boek Gedenkzuil op het graf
van Jacobus Bellamy (1825) raadplegen.
Daarin staat welk huis Bellamy op het oog
zou hebben. Het lag bij het Groote Hooft,
naast het Oostersche huis. Het pand fun
geerde als herberg met op het uithangbord:
De stad Zierickzee. In april 1811 sneuvelde
het geoormerkte geboortehuis door vesting
bouwwoede van de Fransen. Degene die
als de auteur van dit geboortehuis aange
merkt moet worden is Nicolaas Cornelis
Lambrechtsen van Ritthem. Pensionaris
van de stad Vlissingen en zeer geïnteres
seerd in de geschiedenis van de stad. Na
de troebelen van 1787 (prinsgezinden en
patriotten) nam hij de wijk naar Middel
burg, waar hij jarenlang voorzitter van het
Zeeuwsch Genootschap was. Het is echter
onduidelijk welke bronnen Lambrechtsen
heeft geraadpleegd. Zeker, hij was niet de
eerste de beste en we kunnen zijn bevin
dingen dan ook niet onmiddellijk terzijde
schuiven. Hoewel zowel het Zeeuws Archief
als het Gemeentearchief Vlissingen een col-
April 2007
3
