Huidige plattegrond geprojecteerd op een plattegrond van 1830. Met links de Waalse kerk, in het midden de
Kleine- of Middelkerk en rechts nog de contouren van het Van Dishoeckhuis. De nummering van de panden duidt
op nog bestaande bouw, de overige bebouwing is verdwenen. (Gemeentearchief Vlissingen, GIS-project)
De extracten uit de rekeningen van de Stad
Vlissingen vermelden ook dat:
'1 november 1634 Betaalt aan de Hm
Commissen van de Fransche kerk de
Hr. Baillieu Cau, Burgemeester Honich en
Pieter Jaspers, mitsgaders de maecht en
Heijnsius over 't geene gecollecteerd is tot
den bouw der voorsz: kerke ter voorgem:
reekening in ontfang gebragt 250 ponden
Vlaams.'
Uit deze teksten blijkt dat de Waalse ge
meente in 1633 te kampen had met gebrek
aan ruimte voor de erediensten. Zij richtte
zich daarom met een verzoek tot het stads
bestuur om de bestaande huisvesting in het
noordertransept van de St. Jacobskerk aan
de Oude Markt te vergroten. In eerste in
stantie verleende men medewerking aan dit
verzoek maar al spoedig stelde het stede
lijk bestuur een commissie in met de op
dracht om te onderzoeken of het mogelijk
was een afzonderlijk kerkgebouw op te
richten. Bouwkundige uitbreiding in de oude
St. Jacobskerk zal problematisch geweest
zijn terwijl bovendien de Engelse gemeen
te van dezelfde ruimte gebruik maakte. Het
was waarschijnlijk praktischer om naar een
nieuw gebouw te streven. Deze ingestelde
commissie stond onder leiding van Jacob
Heijns, schepen en raad van de stad en wo
nende in de Corte Noordstrate. Vast staat
wel dat de vroedschap van de stad alle
medewerking verleende maar dat de bouw
niet uit de stadskas is gefinancierd omdat
er geen uitgavenpost in de stadsrekening is
te vinden die daarop wijst. Zo werden de
door de stad verstrekte bouwmaterialen
door de commissie vergoed. De bouwcom
missie waarin ook leden van de Waalse ge
meenschap participeerden, trad naar alle
waarschijnlijk op als opdrachtgever en als
fondsenwerver. Kennelijk bleef de bouw
grond in handen van het stadsbestuur.
Waar kwam het geld vandaan om de kerk
te bouwen? Mogelijkerwijs ging men over
tot de uitgifte van rentebrieven en uit bo
vengenoemde gegevens blijkt dat er ook
geld is gecollecteerd 'ten bedrage van 250
ponden Vlaams'. Het is ook mogelijk dat er
gelden zijn gedoneerd uit de zogenaamde
geestelijke goederen. De zorg voor onder
houd en beheer van het gebouw vertrouw
de de commissie toe aan de kerkmeesters
van de Vlissingse Nederduitsch Hervormde
kerken. Deze kerkmeesters waren ook be
voegd om graven in de kerk te verkopen en
April 2008
25
