A,mm
Y ordergeteikende Kerltpieejlers der Stad V LISSINGfS,
bekennen mills dcefcn, (in conformity van de Revocutte
van lUillm, BnrgermecjlnsScheefeneienie. Randen der (el
ver Stad van dato den v.i Jfrd xViC. Srven-en-tw.r.ug
^'bnïe volgens de-*7evan Authorise van de felvejH««»van dato den
Anso voornoemd.) Verkogcte hebben cn^ Verknopenm.ds
dcefcn aan f voor jtem fyne
Erfgenamen ende Nakomelinge», ofte et A He vjn hem verbygende,
eenGRAF ofte LEGER-STEEDE m e
MLoa 1 ««ry? binnen de voorfz: Stkde, gerakend ftaance mde
K«rte'cnde Ker\ke»-Bock, Numero J A- wyt zypde - a.
Voeten, dienende 't felve tot een E,f-Begraafemffevoor hem, fyne
end c Naarfomelingen, oft tifA hebbende ah vooral
cade voor niemand anders, mids t'eiker ófte Begran.-vn.ge be-
taalende het Regt daar toe (taande. Over de Kooppenningen van
welk voorfehreeven GRAFwy bekennen ontfingen te hebbende Som-
h.. --a,t /lAf-A-®-t«48 houden ons m de
111U vuil -
qualiteit voornoemd daar mede wel vernoegd.
cABrn in VL1S S1 de» tZ w/1*./Vri-Q-
L-y L«b*{ ü,-
'Sl -
,y
Verkoopakte van een graf in
de Waalse kerk, 12 maart
1770. (Gemeentearchief
Vlissingen, Archief
Hervormde gemeente
Vlissingen)
Ook het gewone volk werd door Brasser
niet vergeten in zijn beschrijving.
Hij vertelt dat er gratis 'banksitplaatsen
voor 't gemeen' zijn. Of er afzonderlijke
banken voor de armen waren, vermeldt hij
niet.
Graven en rouwborden
De muren van de kerk waren niet helemaal
leeg en kaal:
'de muuren sijn behangen met wapens van
de voornaamste familien der stadt die hier
begraafplaatsen in de kerk sijn hebbende
want de grond is meede in graven afge-
deckt die ieder sijn eygene familie sijn toe-
behoorende'.
De roomse traditie om gelovigen in en om
de kerk te begraven om zodoende zo dicht
mogelijk in gewijde grond bij Christus, het
altaar en de heiligen te vertoeven ten tijde
van de wederopstanding, werd ook na de
religieuze omwenteling van 1572 door pro
testanten voortgezet, maar dan vanzelf
sprekend zonder de aanwezigheid van een
altaar en heiligenbeelden.
De in 1635 geopende protestantse Waalse
kerk in Vlissingen vormde geen uitzonde-
30
ring op deze christelijke traditie. Het was
des te aantrekkelijker om deze gewoonte te
handhaven omdat de familiegraven volgens
Brasser een belangrijke bron van inkom
sten voor de kerkmeesters van de gerefor
meerde kerken in Vlissingen vormden.
'Liberté, Egalité et Fraternité' was de revo
lutionaire leuze in 1795 van de in de Repu
bliek der Verenigde Nederlanden binnen
vallende Fransen, zoals we heden ten dage
nog steeds op de voorgevel van vele stad
huizen in Frankrijk kunnen lezen. Op grond
van het principe van 'Egalité' (Gelijkheid)
gaven de nieuwe machthebbers van de
Bataafsche Republiek opdracht om alle te
kenen van onderscheid, waaronder de aan
de muren opgehangen rouw- of wapenbor
den, uit de kerken te verwijderen. Deze bor
den werden vernietigd of konden door de
families worden teruggekocht.
Voordat de wapenborden tijdens de grote
'remotie' in 1798 werden verwijderd heeft
P.J. Rethaan Macaré, in die tijd oud-griffier
bij de Admiraliteit van Zeeland, een inven
tarisatie gemaakt van Wapenborden en wa
pens op Tombes, Monumenten en Graf
gesteenten in de kerken van de voormalige
Den Spiegel
