lVliehiel de Ruyter en de verbouwing van
de toren in 1616/1617
j^d Tramper
ss^OOELBO^/
Maar hy diende zich van de hielen zyner
schoenen, en brak'er etlyke leyen mee, om
ietste hebben daar hy zich aan hieldt, en quam
met behulp zyner gezwinde leden, armen en
beenen, weer gelukkelyk beneeden. Zoo hoogh
klom in zyne kindtsheit, en met zoo veel
gevaars, die in zyne manlyke jaaren, langs de
trappen van alle scheepsdiensten, en alle de
gevaarlykheden der zee en der vyanden, tot de
hooghste zeeampten zoude opklimmen.
Zo verwoordt Qerard Brandt, in zijn nog
steeds gewaardeerde biografie van Michiel
de Ruyter, diens roekeloze klimtocht naar
de top van de Sint Jacobskerk. Ook Brandt
ziet natuurlijk de metafoor in het verhaal:
De Ruyter, die de maatschappelijke ladder
beklimt tot grote hoogte. Hij gaat voor het
hoogste en neemt geen genoegen met een
klim tot aan de wijzerplaten. Ook de latere
biografen Blok en Prud'homme van Reine
noemen deze geschiedenis met de bijbeho
rende metafoor.
Rijst de vraag of dit verhaal werkelijk is ge
beurd. Heeft De Ruyter het aangedikt, door
op latere leeftijd er nog wat hoogte bij te
fantaseren, of was hij als kind werkelijk zo
brutaal dat hij de torenspits bedwong? De
jonge Michiel zou deze 'stunt' hebben uitge
haald op tienjarige leeftijd. Nu zou voor een
dergelijke klim toch zeker een steiger nood
zakelijk zijn. We kunnen moeilijk aannemen,
dat De Ruyter tegen de muur is opgelopen.
Voor de aardigheid toch maar eens de ker
kelijke rekeningen van de Nederduitsch
Gereformeerde Gemeente van Vlissingen
(lees: de latere Hervormde Gemeente) uit
het rekeningjaar 1616/1617 geraadpleegd.
Het rekeningjaar waarin De Ruyter tien
werd. Wat blijkt? In dat jaar zijn de galerij en
toren grondig verbouwd. Een verbouwing
waarbij de toren in de steigers stond.
Michiel de Ruyter op de spits van de Sint Jacobstoren.
(Gemeentearchief Vlissingen,
Historisch Topografische Atlas)
Natuurlijk kan door deze verbouwing niet
bewezen worden dat Michiel de Ruyter bo
venop de torenspits van de Sint Jacobskerk
heeft gestaan, maar onmogelijk is het zeker
niet. De voorwaarden voor een fikse klim
waren in ieder geval aanwezig. Daarom hier
onder, met Michiel de Ruyter als katalysator,
een analyse van een kerkelijke rekening uit
het rekeningjaar 1616/1617. Hierin is ook
opgenomen de restauratie van de galerij en
toren van de Sint Jacobskerk in het
Vlissingen van de jonge Michiel de Ruyter.
April 2008
3
