P.J. Andriessen
we Louwerse tegenwoordig ervaren als een
sterk subjectief schrijver.
Ook zijn godsdienstige neutraliteit werd niet
door iedereen gewaardeerd: 't Zou immers
niemand hebben gehinderd, zoo hij in zijn
verhalen meer over God gesproken had.' 10
Auteur Ab Visser (1913-1982) sprak met
enige afschuw over een periode waarin de
jeugdliteratuur in handen was van 'school
meesters', maar kon toch niet ontkennen
dat hij met een zeker romantisch, senti
menteel heimwee terugdacht aan verhalen
als Besteuaêr Tromp van Louwerse en De
ondergang van Reimerswaal van Stampe-
rius." P.C. Hooftprijswinnaar Theun de
Vries (1907-2005) noemde Louwerse de
Van Lennep voor kinderen.12 Schrijver en il
lustrator Cornelis Veth (1880-1962) schreef
in 1912:
'In mijn tijd hadden we voor oorspronke
lijke hollandsche boeken de historische
verhalen van Louwerse en Andriessen.
De eersten waren het best, er zat geest
en leven in, ook werden wij er niet zoo
voortdurend toegesproken als 'lieve le
zer'.' 13
Ereplaats
Aan het einde van de twintigste eeuw groei
de de belangstelling voor de geschiedenis
van het kinderboek. Het echtpaar Buijn-
sters publiceerde in 1989 De hele Bibele-
bontseberg en in 2001 verscheen Lust en
leering: geschiedenis uan het Hederlandse
kinderboek in de negentiende eeuw. Ton
Duijx en Joke Linders publiceerden De goe
de kameraad. Honderd jaar kinderboeken
en Toos Zuurveen schreef Van zedenleer tot
Bruintje Beer: kind, kindbeeld en kinder
boek door de eeuwen. Hoe komt Louwerse
ervan af in deze overzichtswerken?
De hele Bibelebontseberg constateert de
ruime belangstelling die er was voor de
historische verhalen van Louwerse, maar
noemt ze 'oppervlakkig soms, en niet altijd
overeenkomstig de historische werkelijk
heid.' Verder wordt vermeld dat Louwerse
bij voorkeur over de zestiende eeuw en
over Zeeland schreef. Dit laatste is niet
juist. Louwerse bleef zijn geboorteprovincie
weliswaar een warm hart toedragen - de
voorzitter van het comité tot oprichting van
een gedenkteken, ds. A.J.A. Vermeer, her
innerde zich hoe hij van Louwerse een extra
handdruk kreeg, toen hij hem vertelde dat
hij in Koudekerke was geboren14 - maar de
werken die een directe of indirecte link met
Zeeland hebben, maken nog geen tien pro
cent uit van zijn oeuvre.15
Zuurveen geeft het oeuvre van Louwerse
een ambivalente karakteristiek en noemt
het 'jeugdlektuur van hoge kwaliteit'. Zij
prijst zijn redacteurschap van Voor 't Jonge
Volkje, maar het succes van de Geïllustreer
de Vaderlandsche Geschiedenis schrijft
Zuurveen vooral toe aan de illustraties van
Johan Braakensiek.16
Het meest complete beeld van de beteke
nis van Louwerse voor de jeugdliteratuur
geeft Lust en leering van het echtpaar
Buijnsters-Smets. Het boek is helemaal ge-
Oktober 2008
7
