Luitenant-ter-zee M.J. Verloop
Nederlandse regering had moeten aanvra
gen. De Nederlandse eisen op de Schelde
vond hij absurd en tegen elk principe in
gaan...'
Medewerkers van de Italiaanse ambassade,
die bij het gesprek aanwezig waren, deel
den mee niets te weten over een Belgisch-
Nederlandse discussie te Parijs en dat het
Belgische volk kon rekenen op Italiaanse
steun en sympathie in de Scheldekwestie.
Tot zover L'Epoca, conclusies laten we aan
de lezer over...
Achtergronden
We kunnen ons afvragen waarom de
Nederlandse autoriteiten in dit geval zo for
meel handelden. Waarom geen oogje dicht
geknepen en het schip rustig laten passe
ren? In bijzondere omstandigheden had
men toch kunnen ingrijpen?
Er was echter meer aan de hand, waardoor
de Nederlandse overheid zich geroepen
voelde de Francesco Ferrucio aan te hou
den. Wat speelde in die periode?
Ons land werd toen geconfronteerd met
Belgisch annexionisme. Al rond 1915,
midden in de Eerste Wereldoorlog, werd in
de Belgische pers aangedrongen op naoor
logse uitbreiding van Belgisch grondge
bied. België streefde naar vrije en verde
digbare grenzen en maakte daarom
aanspraak op een deel van Nederlands
Limburg en Zeeuws Vlaanderen. Die eisen
werden door de toen fungerende minister
van buitenlandse zaken Beyens scherp ver
oordeeld, maar dat veranderde toen Paul
Hymans begin 1918 het ministerie over
nam.
In december 1918 werd een Comité de
Politique Nationale opgericht, dat in maart
1919 biljetten liet aanplakken en versprei
den waarin onder andere soevereine rech
ten op de Westerschelde en annexatie van
Zeeuws-Vlaanderen werden geëist.
De Belgische regering bracht deze eisen in
Parijs naar voren, maar werd niet gesteund
door de grote mogendheden. Het kwam tot
instelling van een commissie voor Bel
gische zaken, die de verdragen van 1839
moest bezien.
Ons land kreeg een uitnodiging om aan de
onderhandelingen deel te nemen. Het nam
die aan, onder voorwaarde, dat men als ge
lijkberechtigde en niet als gedaagde zou
worden behandeld.
In Parijs bestreed minister van Buitenlandse
Zaken Van Karnebeek met succes de
Belgische eisen en bood directe onderhan
delingen met België aan, maar dat werd
geweigerd. Daarop besloten de grote mo
gendheden een commissie in te stellen van
de vijf groten, België en Nederland. Die
moest maatregelen nemen waarbij geen
verandering van soevereiniteit, lees afstand
van grondgebied, zou plaatsvinden of inter
nationale servituten zouden worden ge
vestigd.
Tijdens de onderhandelingen werd medio
augustus 1919 bekend, dat België door
middel van agenten politieke propaganda
in Nederlands Limburg bedreef met als doel
terugkeer naar La Mêre Patrie (moeder
land). Daarover werden tussen beide rege
ringen nota's gewisseld, waarbij van Neder
landse kant scherp werd gereageerd. Op
13 september 1919 was in Den Haag een
grote manifestatie tegen het annexionisme,
waar verschillende vooraanstaande perso
nen het woord voerden.
Nederland was bereid België ruim tege
moet te komen en begin 1920 leek over
eenstemming in zicht. Toch werd het vast
gestelde traktaat niet ondertekend omdat
men het niet eens kon worden over de
Wielingen, waarover België soevereiniteit
16
Den Spiegel
