wenste. In maart 1920 werden de onder
handelingen door onze zuiderburen afge
broken.
Ten tijde van het hiervoor beschreven inci
dent deed zich ook nog een kwestie voor
met een binnenvaartschip, dat na het slui
ten van de wapenstilstand uit België was
ontsnapt. De Belgen hadden het op de Rijn
weer in beslag genomen met de bedoeling
het naar België terug te brengen. Neder
landse militairen droegen het echter, tot
grote woede van de Belgen, in Hansweert
aan de Duitse eigenaren over. Door een
dergelijk incident werd de verhouding tus
sen beide landen er natuurlijk niet beter op.
We moeten het Nederlandse optreden ten
opzichte van de Francesco Ferrucio dan
ook zien in het licht van de hiervoor be
schreven gebeurtenissen. Nauwlettend wer
den door Nederland de regels met betrek
king tot de soevereiniteit over de
Westerschelde in gaten gehouden en nage
leefd.
De diplomatie
Na de aanhouding van de Francesco
Ferrucio ging de diplomatieke molen draai
en. Op 7 september stuurde de Nederland
se gezant in Rome, Baron Van Weideren
Rengers, een in het Frans gesteld cijfertele
gram naar Buitenlandse Zaken in Den
Haag. Hij deelde mee, dat Italiaanse kran
ten het incident hadden gepubliceerd, ook
stuurde hij enkele knipsels naar het mi
nisterie. Op de 1 le reageerde minister Van
Karnebeek met een telegram aan Van
Weideren, waarin de gang van zaken in het
kort werd uitgelegd. Dezelfde dag ging ook
nog een uitvoerig verslag naar Rome.
De Italiaanse ambassade in Den Haag
kreeg mondeling te horen, dat oorlogs
schepen toestemming van de Nederlandse
regering nodig hadden om de Wester
schelde op te varen. Hoe reageerde het
Italiaanse Ministerie van Buitenlandse za
ken? Pogingen om daarover documenten
boven water te krijgen hadden geen resul
taat. Herhaalde verzoeken daartoe werden
afgewezen of bleven onbeantwoord.
Slot
De kwestie had geen verdere gevolgen, het
was een Italiaans-Nederlandse kwestie, die
door het mondeling aanvragen en verlenen
van een vergunning werd opgelost. Het is
duidelijk dat de verhouding met België een
rol speelde. De Nederlandse autoriteiten
lieten even zien wie op het Nederlandse
deel van de Westerschelde de baas was.
Dat zal de Belgen niet ontgaan zijn en dat
was natuurlijk de bedoeling van onze rege
ring.
De zaak werd niet op de spits gedreven
door bijvoorbeeld het schip terug te sturen
of te laten wachten tot Den Haag toestem
ming had verleend.
Na het bezoek aan Antwerpen kon de
Francesco Ferrucio op 13 september onge
hinderd Vlissingen passeren op weg naar
Plymouth.
Bronnen:
Gemeentearchief Vlissingen: Vlissingsche Courant
Nationaal Archief:
2.05.26 Gezantschap Italië 1911-1940
2.12.03 Journalen schepen Koninklijke Marine
2.12.18 Marinestaf 1886-1942
Bibiothèque Nationale de France
Koninklijke Bibliotheek
Diverse kranten
Literatuur:
I.H.Gosses N. Japikse, Handboek Lot de Staat
kundige Geschiedenis van Nederland
P. Moeyes, De sterke arm, de zachte hand, het
Nederlandse legeren de neutraliteitspolitiek.
Mzr. Dr. C. Smit, Nederland in de Eerste Wereld
oorlog
Met dank aan:
mevrouw Discala te Vleuten voor de vertaling van
enkele Italiaanse krantenberichten
de heer Mr. E.J. Verloop te ütrecht voor het beschik
baar stellen van een foto.
Januari 2009
17
