125 jaar loodsen op en om de Schelde
De sociëteit en het verenigingsleven van de loodsen in Scheldemonden
Doeke D. Roos
Vele lezers van dit blad zijn ervan overtuigd dat
Vlissingen de rijkste geschiedenis heeft van alle
steden in Nederland! Een stelling die we allen
weten te verdedigen. Misschien fronsen er nu
velen de wenkbrauwen; ik denk aan sommige
Zeeuwen, maar zeker ook aan Hollandse
historici. Den Spiegel vertelt al vele jaren die
rijke geschiedenis. Zeer kort geleden was ik in
Paramaribo. Ik liep op het oude Fort Zeelandia.
Er was een al oudere Surinaamse heer die mij
vroeg waar ik in Nederland woonde. Ik zei in
Vlissingen. Toen werd deze man zeer enthousi
ast. 'De Vlissinger Abraham Crijnssen heeft dit
fort veroverd, weetje wel man. En we lopen nu
op het Vlissingenbastion.' Vele Zeeuwen kennen
Abraham Crijnssen niet. In onze stad is er een
klein straatje naar hem vernoemd. Paramaribo
heeft één van de mooiste lanen in de stad naar
Abraham Crijnssen genoemd.
Dit als inleiding op een artikel over het
Loodswezen en de loodsen, als onderdeel van
die rijke geschiedenis van Vlissingen.
Gedenkboek
In juni verschijnt er ter gelegenheid van
het 125-jarig bestaan van de Vereniging
Nederlandse Loodsen Sociëteit een ge
denkboek.
De vele vrienden van de Vereniging Vrien
den van het muZEEum en het Gemeente
archief Vlissingen zullen ongetwijfeld be
langstelling hebben voor dit boek dat in full
color verschijnt.
Het jubileumboek kijkt terug op 125 jaar
loodswezen en op de Vereniging Neder
landse Loodsen Sociëteit die een bijzon
dere geshiedenis kent. Voorstelbaar is dat
de buitenstaander zich afvraagt waarom nu
weer een gedenkboek over het wel en wee
van deze vereniging. Bekend is immers dat
in 1984 het fraaie gedenkboek Een eeuw
loodsen op en om de Schelde ter gelegen
heid van het honderdjarig bestaan van de
vereniging verscheen.
Maar in deze kwart eeuw in het bestaan
van een vereniging van loodsen vonden
binnen het beroep veranderingen plaats
die de uitgave van dit tweede gedenkboek
noodzakelijk maken. In de eerste eeuw
van het bestaan van de vereniging vonden
twee wereldoorlogen plaats en er was een
lange periode dat de loodsdienst in con
currentie met de Belgische dienst werd
uitgevoerd. Voor de volgende 25 jaar kan
gesproken worden van een zeer bewogen
kwart eeuw. Een gedenkboek met als titel
125 jaar loodsen op en om de Schelde is het
gevolg. Zo werd door de verzelfstandiging
van het Loodswezen de Scheldeloods geen
rijksloods meer, maar registerloods. Deze
verzelfstandiging kwam pas na jaren van
overleg tot stand. Daarna is er is vooral ge
ïnvesteerd in doelmatigheid, maar ook in
betere dienstverlening door een optimale
uitrusting, bijvoorbeeld door de zogeheten
tenderschepen en de bij slecht weer steeds
belangrijker wordende heliservice. Nu zijn
er geen op een loods wachtende schepen
meer, wat in de Scheldemonding zo vaak
voorkwam.
Tevens was er de herziening van het Schelde-
reglement. Bij dat alles speelde de toen
malige minister van Verkeer en Waterstaat
Neelie Kroes een niet geringe rol. We ko
men haar tegen tijdens een vergadering van
de Scheldemondloodsen in Hotel Britannia.
Ze was gekomen per helikopter en ze sprak
de voor haar wat onwillige loodsen uit dat
zuidelijke district toe. Legendarisch zijn
misschien wel haar woorden ter plaatse uit
gesproken: 'Weest gerust gij mannenbroe
ders'. Ook liet ze zich op haar eigen wijze
uit over de moeizame onderhandelingen en
14
Den Spiegel
