panorama van Londen te maken. Lange
tijd runden ze samen het bedrijf dat pano
rama's schilderde en exploiteerde. Toen
vader Barker dood ging in 1806 nam zoon
Henri Aston het panoramabedrijf over en
volgde de manier van werken zoals zijn va
der had ingezet: ter plaatse gaan kijken om
zo nauwkeurig mogelijk te kunnen schilde
ren. Het doel van het panorama was dat de
bezoeker een beeld kreeg dat zo waarheids
getrouw mogelijk was. Meestal werd een
aantal afbeeldingen gemaakt. Dat is hier
ook gebeurd. We kennen nu drie standpun
ten.
Een gravure vanaf het wachthuisje op
de Nolledijk was al bekend. Zowel in het
Zeeuws Archief als in het Zeeuws maritiem
MuZEEum is een exemplaar aanwezig. In
het depot van van het National Maritime
Museum in Greenwich zijn er eveneens
twee bewaard.
In het Gemeentearchief Vlissingen be
vindt zich de folder van het grote panorama
zoals dat in een speciaal voor panorama's
gebouwde tentoonstellingsruimte geëxpo
seerd is geweest.
Nu blijkt er in het National Maritime
Museum nog een derde standpunt te zijn,
het twee meter lange gezicht op de stad
vanaf de landzijde, waarschijnlijk eveneens
gemaakt door H.A. Barker.
Dit is precies de werkwijze van de panora
mamakers uit het begin van de negentien
de eeuw: Om een zo juist mogelijk beeld
van de af te beelden plek te krijgen werden
vanuit verschillende gezichtshoeken afbeel
dingen gemaakt. We weten niet of de gra
vure en het waterverfschilderij ook voor het
publiek op diezelfde tentoonstelling te zien
zijn geweest. Vaak gebeurde dat wel, maar
van het panorama van Vlissingen zijn niet
veel gegevens bekend.
De twee afbeeldingen die samen met een
gravure die H.A. Barker vanaf de Nolledijk
maakte, een geheel vormen, geven een ta
melijk compleet beeld van hoe de Engelsen
de stad zagen. Ze waren goed op de hoog
te want de plaats van de gebouwen komt
overeen met de plattegronden die we ken
nen. Het grote panorama dat ruim twee
jaar tentoongesteld is geweest in Londen,
bestaat niet meer. Alleen de afbeelding in
het Gemeentearchief en de aankondigingen
in de Engelse kranten uit die tijd getuigen
er nog van.
Voor ons leveren de afbeeldingen het besef
op dat de gebeurtenissen in Vlissingen in
1809 belangwekkend genoeg waren voor
de Engelsen om uitgebreid te schilderen en
tentoon te stellen en bovendien completeert
met name het langwerpige waterverfschil
derij ons beeld van Vlissingen.
Een uitgebreid artikel over dit onderwerp
verschijnt komend najaar in het boek van
Peter Blom, Jan van Damme, Victor van
4. Uitsnede van de folder. Wie goed kijkt ziet ook hier
de toren met de vlag, het WIC-gebouw en het bosje.
Uitsnede afbeelding 1.
Dytc.
,nt Wil. n
r°Ops n ÏVA -
l'riï Sarr0/<l/.yrer//iez,
Juli 2009
17
