Van metaaldraaier tot
s eh e ep s w erk tui gkim d i g e
Het vergeten zeevaartsclioolklasje van Jan 'Punt' Vader, 1942-1944
Peter van Druenen
In de zomer van 1941 verhuisde, op last van
de Duitse bezetter, de Zeevaartschool van
Vlissingen naar Nijmegen. Volgens de verhalen
uit die tijd moest de school het veld ruimen
omdat de Duitsers het voortdurend aan de stok
hadden met de studenten die de draak met hen
staken. Waarschijnlijker is het om aan te nemen
dat de bezetter zijn oog had laten vallen op het
gebouw aan de Boulevard dat, na het vertrek
van de onderwijsactiviteiten, direct werd gevor
derd. In de officiële geschiedenis van de zee
vaartschool is Nijmegen de plaats van
vestiging in de jaren 1941-1946. Minder bekend
is dat een aantal leraren in Vlissingen
achter-bleef en daar aan huis les gaf aan kleine
groepjes studenten. In het jubileumboek dat
verscheen ter gelegenheid van het 75-jarig
bestaan van de zeevaartschool1 wordt één korte
alinea gewijd aan deze periode: 'Drie leraren
bleven te Vlissingen achter, omdat van de
Duitse bezetter toestemming werd verkregen de
lessen aan scheepswerktuigkundigen die voor
een rang studeerden, bij die leraren aan huis
voort te zetten.' In het jubileumboek uit 20032
is deze episode helemaal achterwege gelaten.
De opleidingen en de behaalde diploma's
van deze klasjes werden direct na de oorlog
door de Nederlandse overheid erkend, een
legitieme reden om de geschiedenis ervan
een keer vast te leggen. Helaas is er weinig
schriftelijk materiaal overgebleven uit deze
periode en zijn alle betrokkenen overleden,
1 Braak, M. e.a.. Terugblik, De Ruyterschool I903\1978
(1978).
2 Donselaar, J. van e.a., Terugblikken; honderd jaarzee-
uaarionderwijs in Vlissingen 1903-2003 (2003).
op één na: mijn vader, Piet van Druenen
(1924). Ik herinner mij uit mijn jeugd de
(doorgaans vrolijke) verhalen die hij ver
telde over het klasje en loop al jaren rond
met het plan om hem een keer te intervie
wen en te zoeken naar eventeel bewaard
gebleven archiefmateriaal3. Dat is onlangs
(augustus 2009) gebeurd. Onderstaand zijn
verhaal, aangevuld met de informatie uit de
beschikbare bronnen.
In 1939 verhuisde het gezin van Druenen
(vader, moeder, zoon en twee dochters)
van Den Bosch naar Vlissingen. Piet van
Druenen senior, modelmaker van beroep,
kon een baan krijgen bij de Koninklijke
Maatschappij De Schelde. De scheepswerf
kende, na jaren van crisis en tegenspoed4,
weer een goedgevulde orderportefeuille
en had veel nieuwe medewerkers nodig.
Om die te werven had men een lande
lijke campagne op touw gezet. Naast een
concurrerend salarisaanbod en, voor die
tijd, gunstige arbeidsvoorwaarden kregen
de nieuwkomers ook woonruimte aan
geboden5. Piet senior werd bij de model-
lenmakerij en gieterij van De Schelde6
3 Laat dit eerste artikel ook een oproep zijn aan lezers
en bekenden van lezers om eventueel archiefmate
riaal bij het Gemeentearchief Vlissingen bekend te
maken.
4 In 1934 werkten er bij de Koninklijke Maatschappij
De Schelde 1.600 mensen minder dan in de jaren
vóór de crisis (Bron: Verhoog, J., Luctor et Emergo,
125 jaar Koninklijke Schelde (2001), p. 65)
5 In Tuindorp, een wijk tussen de Vlissingse Watergang
en de Singel, met 200 woningen, gebouwd in
1916/1917 voor werknemers van de Koninklijke
Maatschappij De Schelde.
6 De modelmakerij en gieterij was gevestigd aan de
Onderstraat te Vlissingen.
Januari 2010
21
