Middelburgse beeldhouwer Camhout. Het
is na de brand van 1911 gerestaureerd.
Hier volgen dan de herziene en zo goed
mogelijk aangevulde transcripties van de
zes voorreformatorische zerken die er nog
liggen, met vermelding van enige bijzon
derheden. Voorreformatorische grafzerken
worden gekenmerkt door het gotische rand
schrift, met dateringen in Romeinse cijfers,
een afbeelding in het middenveld en meest
al hoekvullingen die over het algemeen de
symbolen van de vier Evangelisten voor
stellen, een adelaar voor Johannes, een
engel voor Matthëus, een stier of kalf voor
Lucas en een leeuw voor Marcus, meestal
in vierpas gevat. In de middeleeuwen wer
den ze pas in verband gebracht met de vier
Evangelisten, en op grafzerken afgebeeld
vanaf de eerste helft van de vijftiende eeuw
tot de Reformatie in 1572. Een enkele keer
stond de hele gotische tekst in het mid
denveld. Na de Reformatie verdween het
gotisch randschrift en stond de hele tekst
in Latijns lettertype in het middenveld, met
dateringen in Arabische cijfers. We zullen
voor de duidelijkheid de nummering uit het
boek van P.K. Dommisse aanhouden. Waar
apostroffen of weglatingstekens in de graf
schriften staan, zijn deze voor de leesbaar
heid vervangen door het hele woord. Waar
een staat, wordt de tekst onderbroken
door een hoek(vulling).
Voor 1572
We beginnen in de eerste zuiderkapel,
naast de deur bovenaan de trap. Helemaal
rechts ligt nr. 146, een betrekkelijk gave,
kleine zerk zonder hoekvullingen en in het
middenveld een huismerk waaronder een
wapen met drie zwaarden. Het gotisch
randschrift luidt: 'Hier leyt begrave(n)/
Jonge Jan Humans zn. de/Cuper die sterf
a(nn)o /XVc XVI11 d'n 1 ten dach i(n) lauwe'.
Deze kleine zerk is de oudste in de kerk,
met een datering 1 januari 1508. Lauwe
was dus de louwmaand, januari. Het is niet
zeker of hier Humans staat of Hiimans, om
dat de sterk gestileerde gotische u niet te
onderscheiden is van de dubbele i, die wel
in de middeleeuwen, maar in ons heden
daagse Nederlands niet meer voorkomt.
Als we de toelichting van Dommisse lezen,
luidde de naam oorspronkelijk Hiemans,
die later veranderde in Humans, waar
schijnlijk door een verkeerde overschrij
ving. Hiemans was het patroniem van de
oude voornaam Iman. De H werd er bijge
voegd, dat stond deftig. Kleine grafzerken
werden soms voor kindergraven gebruikt,
maar het is niet zeker of het hier om de
zerk van een kind gaat. De mogelijkheid
bestaat dat we hier te maken hebben met
een zogenaamde "drieling", een van de drie
of meer stenen die een graf voor een vol
wassen persoon dekten en waarvan er één
gegraveerd was met de gegevens van de
overledene. Dit was voordeliger en gemak
kelijker te verplaatsen. Maar zekerheid heb
ben we hier niet.
Helemaal links in de hoek ligt nr. 131.
Eveneens een kleine zerk, waarschijnlijk
een drieling, met evangelistenhoeken en in
het middenveld een wapen met een ge
kroonde hamer boven een gegolfde zee.
Gotisch randschrift: 'Hier leyt begra/ve(n)
Jacop Lieve(n)se va(n) Biervliet/sterf an(n)o
XVc/XVI de(n) XXV in Januwarii' (25-01-
1516). Blijkens zijn wapen zou deze man,
afkomstig uit Biervliet, scheepsbouwer of
tewel scheepmaker geweest kunnen zijn.
Deze zerk is echter zwaar beschadigd. In
het midden ligt nog een merkwaardige klei
ne zerk, vermoedelijk zestiende eeuw, en
mogelijk is dit de onderste helft van nr. 94.
Hierop staan twee wapens, hangend aan
een tak, waar omheen een lint kronkelt.
Waarschijnlijk heeft er een tekst op dat lint
gestaan, maar die is dan geheel weggesle
ten. Op het linker wapen staat een huis
merk met de letters A en D. Deze kunnen
echter later aangebracht zijn. Daaronder
ligt nr. 44, een opvallend kleine zerk met
de gehele gotische tekst in het middenveld:
'Hier leyt begr(aven) Symo(n) Piers sterf
a(nno) XVc XVI. XX nove(m)b(er). En(de)
Nele Bone sy(n) huisvrou sterf a(nn)o XVc
XIIII. III d. april'. 20-11-1516 en 3-04-
1514). Onder de tekst staat een huismerk,
en een oud grafnummer 123. Een enkel
huismerk betekende dat men niet van adel
was, maar tot de middenstand behoorde.
20
Den Spiegel
