Lodewijk XIV (Hyacinthe Rigaud, collectie Louvre)
het koninkrijk in ere herstellen, met Karei
II als eerste koning, in 1685 opgevolgd
door zijn broer Jacobus II. Beide broers
waren Stuarts, het geslacht dat, voordat
Cromwell hen in 1649 aan de kant zette,
al een halve eeuw aan de macht was. De
Stuarts vluchtten naar Frankrijk, maar ook
naar de Republiek waar ze familie hadden
omdat Stadhouder Willem II was getrouwd
met Maria Henriëtte Stuart, de zus van
Karei II. Gedurende hun ballingschap wer
den de Stuarts financieel ondersteund door
de aanhangers van de Oranjes. Omdat de
Republiek pas in 1672 weer onder leiding
zou komen van een Oranje, stadhouder
Willem UI, hadden de eerste twee Engels-
Nederlandse oorlogen geen direct effect op
de familiebanden. De derde had dat wel,
omdat in de Republiek inmiddels Willem
III aan de macht was en in Engeland nog
steeds Karei II. Het zal duidelijk zijn dat de
oorlog niet bepaald tot betere familieban
den heeft geleid, hetgeen veertien jaar later
zou blijken.
Toch betekende het eind van deze oorlog,
het begin van een vernieuwde militaire en
economische samenwerking tussen de
Engelsen en de Republiek, die in 1688
zelfs tot eenwording leidde toen Willem
111, in 1677 getrouwd met zijn nicht Mary
Stuart, een staatsgreep pleegde. Hij ver
dreef zijn katholieke schoonvader, Jacobus
II, naar Frankrijk en werd, met steun van
Stadhouder-koning Willem III en Mary Stuart. (Willem Wissing, collectie Rijksmuseum en Willem
Wissing, collectie National Portrait Galery)
22
Den Spiegel
