Frans Naerebout kreeg het lef met
de paplepel ingegoten
Arthur Scheijde
Zeeuwen zijn goed bekend met de reddings
acties van de Vlissingse held Frans Naerebout
(1748-1818). Zeer bekend is dat hij als
gewone visser in 1779 met zijn broer Jacob
(1742-1793) en een paar vrienden vele
opvarenden redde van het stukgelopen VOC-
schip Woestduyn. Weinig bekend is dat in
februari 1781, toen Engeland de oorlog had
verklaard aan de Republiek, Frans en zijn broer
op een kruisvaart voor de kust van Walcheren
een Engels scheepje genaamd Endeavour
innamen en opbrachten in Vlissingen.
Nadat er weer vrede met Engeland was
gesloten voer het VOC-schip Barbestein
eind november 1786 uit van de rede van
Rammekens met als bestemming China. De
kapitein, Cornelis van Vlaanderen, had een
rijke lading en viermaal 100.000 gulden aan
muntgeld van de Compagnie in beheer ge
kregen (volgens sommige bronnen bedroeg
de totale waarde miljoenen). Ook waren 100
man Luxemburgse soldaten ingescheept,
die door de VOC waren ingehuurd, verge
zeld van 50 VOC-soldaten.
De Luxemburgse soldaten waren niet be
paald loyaal aan de Republiek. Zij waren
slecht behandeld in het Vlissingse onderko
men waar zij in de weken voor de uitreis
verbleven. Nadat zij in de smiezen kregen
welk kapitaal er in de kajuit lag opgesla
gen, werd kort na het uitvaren een plan
van muiterij gesmeed. De Luxemburgers
maakten zich meester van de geweerkis-
ten, namen de schipper, de koopman en de
officiers gevangen en dreigden hen te ver
moorden. Vier geldkisten werden openge
broken en met de inhoud wilden de muiters
vluchten zodra land in zicht kwam.
Om de Barbestein veilig door de verra
derlijke Zeeuwse wateren te loodsen was
Frans Naerebout als dienstdoende VOC-
loods op het schip aanwezig. Toen hij lucht
kreeg van de op handen zijnde muiterij
sloot hij er zich onverwachts bij aan. Onder
het voorwendsel dat hij immers maar een
arme kerel was en wel een extraatje kon
gebruiken, wilde hij meedoen. Zijn ad
vies was dat de muiters beter niet via de
kust van de Republiek konden vluchten.
Hij stelde voor om de Barbestein naar de
Franse havenplaats Calais te geleiden waar
de Luxemburgers hun vluchtroute onder de
dekmantel van de Franse taal vrij konden
vervolgen. Dit viel in goede aarde bij de
losgeslagen beroepskrijgers. Zoals afge
sproken ging de Barbestein op weg naar de
Franse kust.
Door het donker van de nacht kwam er een
sluier te liggen over de exacte koers van
het schip. De soldaten die wakker bleven
Frans Naerebout in de tijd dat hij VOC-loods was.
18
Den Spiegel
