wen lang in de schaduw had gestaan van
Vlaanderen. De stad werd in de veertiende
eeuw door de natuurlijke verbreding en
verdieping van de Schelde steeds beter
bereikbaar voor zeeschepen en dat zorgde
ervoor dat er flink kon worden geconcur
reerd met Brugge en Gent die last hadden
van het steeds verder dichtslibben van de
waterwegen die naar hun havens leidden.
Brugge kon dit tijdelijk oplossen door een
kanaal te graven naar de stad Sluis, in die
tijd Lamminsvliet geheten, die nog wel een
open verbinding had met de zee. De groei
van Antwerpen als havenstad en basis voor
de internationale handel was echter niet
meer te stuiten en het waren vooral de ste
den op het eiland Walcheren die daarmee
hun voordeel konden doen en die, zoals
we al zagen, volop hadden geprofiteerd
van de inspanningen van de Vlamingen
om de Fransen weg te houden. De handel
met de Vlaamse steden Brugge en Gent,
de Brabantse stad Antwerpen en Engeland
kon daarom in de eerste helft van de veer
tiende eeuw flink groeien. Dankzij de zake
lijke inzichten van de verschillende graven
van Holland en Zeeland kon ook worden
geïnvesteerd in de aanleg van de benodig
de infrastructuur: havens, dijken en wegen.
'De portu in Vlissinghe'
Vlissingen speelde in deze ontwikkelin
gen een bijzondere rol. Als enige stad
in Zeeland, Vlaanderen en Brabant lag
Vlissingen direct aan de diepe zee, het
geen ook in die tijd een flink voordeel op
leverde. Bovendien was de ingang van de
nieuwe haven naar het zuidoosten gericht
waardoor de schepen, zonder veel pro
blemen te ondervinden van de wester- en
zuidwesterstormen, veilig binnen konden
varen of op de rede konden wachten op
betere weersomstandigheden. Wanneer
Antwerpen door ijsgang onbereikbaar was,
fungeerde Vlissingen als toevluchtsoord
waar de meer bederfelijke goederen direct
konden worden verhandeld. De stad plukte
de vruchten van een uitgekiend bouwplan
voor de haven zoals dat omstreeks het
jaar 1300 tot stand kwam. Het was voor
de Vlissingers en voor de graven Floris V
en Willem lil die eigenaar waren van Oud
en Nieuw-Vlissingen, al lang duidelijk dat
de oude haven of wat daar voor doorging,
niet geschikt was voor de moderne scheep
vaart: de monding lag op het zuidwesten en
de vloedstromen brachten voortdurend slib
naar binnen waardoor verzanding altijd een
Het Steen is het oudste
gebouw van Antwerpen
dat werd gebouwd tussen
1200 en 1225.
Bron: fotocollectie Peter
van Druenen, 2006.
6
Den Spiegel
