De vroegst bekende kaart van Vlissingen uit 1550. Rechts aan de zeekant zijn de twee torens van
de Westpoort te zien. De meest rechtse is de Gevangentoren.
Bron: Wijngaerde, A. van den, Zelandiae Descriptio (Middelburg, 1550/1995)
Nu moeten we het bezit van een stad of
een gebied niet verwarren met de feite
lijke macht die kon worden uitgeoefend.
Die lag nog volledig bij de Bourgondische
graven. Zij konden dan ook doorgaan
met het heffen van tijdelijke belastingen
om hun oorlogen te financieren. Dit werd
nog schrijnender toen Karei de Stoute, de
zoon van Philips de Goede, in 1467 aan de
macht kwam en zijn expansiedrift richtte
op het oosten van zijn grondgebied waar
hij alles in het werk stelde om grote stuk
ken Frankrijk en Duitsland, waaronder
Elzas en Lotharingen, aan het rijk toe te
voegen. De heren van Vlissingen, achter
eenvolgens Hendrik, Wolfert en Anna van
Borselen, hadden hierin weinig te zeggen
en het zal duidelijk zijn dat er in deze peri
ode geen middelen beschikbaar waren voor
het versterken van de stad Vlissingen. De
noodzaak hiervan werd steeds duidelijker,
zeker na het oplaaien van de Hoekse en
Kabeljauwse twisten en de Vlaamse strijd
tegen de Bourgondiërs.
Uiteindelijk moest het kalf eerst verdrinken
voordat er maatregelen werden genomen.
En dat gebeurde na 22 mei 1485, toen de
Sluizenaren Vlissingen binnenvielen. Het is
niet bekend waar het geld vandaan kwam
en waarom het er nu wel was. Feit is dat
Anna van Borselen en haar echtgenoot
Philips van Bourgondië, bastaardkleinzoon
van de vroegere graaf, direct na de gebeur
tenissen besloten om Vlissingen te verster
ken, met de zegen van Maximiliaan van
Oostenrijk. De werkzaamheden bestonden
uit het vervangen van de aarden wallen
door muurwerken, het versterken van de
reeds bestaande poorten ten westen en ten
oosten van de stad en het bouwen van een
geheel nieuwe poort, de Altenapoort op de
plaats waar het afwateringskanaal grensde
aan de nieuwe haven. Op deze grens werd
een dam aangelegd met een pad dat naar
de poort leidde.
De cirkel is weer rond
De Gevangentoren is het enige bouwwerk
dat nog herinnert aan de werkzaamheden
tussen 1485 en 1489. Het was een van de
twee torens waarmee de Westpoort werd
versterkt, gelegen aan de zeekant. De to
ren werd naar alle waarschijnlijkheid ge-
Juli 2012
9
