Frederik van Blankenheim, van 1393 tot
1423 onder de naam Fredericus bisschop
van Utrecht. De karmelieter monniken wer
den ondergebracht in het al langer bestaan
de gasthuis van Onze Lieve Vrouwe dat dus
nu ook een functie kreeg als klooster. Zij
kregen het recht om de voor een klooster
noodzakelijke verbouwingen te verrichten
maar moesten wel in hun eigen levenson
derhoud voorzien. Daarnaast verplichtten
zij zich om een ziekenhuis met zes bedden
te onderhouden. Tot het kloosterterrein be
hoorden, naast het hoofdgebouw, meerdere
huizen en een vrij groot erf dat door de stad
als markt werd gebruikt.
De plaats waar de kloostergebouwen ston
den heette dan ook de Stoppelmert2, wel
licht een vroege naam voor de Grote Markt.
De Stoppelmert was ook een heilige plek
die buiten de grenzen van Vlissingen en
zelfs Zeeland bekendheid genoot. Mogelijk
heeft er een Mariabeeld gestaan. Op
2 april 1391 deed de toenmalige Heer
van Vlissingen, Hendrik van Borsselen,
uitspraak in een geschil tussen twee fa
milies. Deze werden verplicht om zich te
verzoenen en elkaar vergiffenis te vragen.
Bovendien moesten ze een bedevaart on
dernemen. De ene familie zou naar het graf
van de Drie Koningen in Keulen gaan en
de andere naar Vlissingen, naar Onze Lieve
Vrouwe op de Stoppelmert. De verering van
Maria kende in Vlissingen een nog langere
traditie. De eerste kerk in de stad, gebouwd
tussen 1304 en 1308, werd ook al opge
dragen aan Onze Lieve Vrouw (O.L.V.).
Deze naam zou de kerk zeker drie eeuwen
houden. De naam Sint Jacobskerk komen
2 De namen die worden gebruikt om de ligging van het
klooster aan te duiden zijn: Stoppelmert, Stoppelmeet,
Scoppelmaet. Mert is een voorloper van het woord
mart, markt. Stoppel kan verwijzen naar de halmen of
stengels van graan of vlas die mogelijk gebruikt werden
om de grond van de markt te verstevigingen, er van
uit gaande dat er nog geen bestrating was omstreeks
1400 op die plek. Scoppel kan een verschrijving zijn
van Stoppel of verwijzen naar spade of schop. Maet en
meet zijn voorlopers van het woord mat waarmee dan
ook weer de grond van de markt bedoeld kan zijn. Zie
ook: WNT.
aeit huiatr M
De verering van Onze-Lieve-Vrouw
op 't Stokske in Antwerpen.
Bron: Kopergravure 1524, Antwerpen,
Centrale Bibliotheek: Kathedraalarchief.
we pas in de zestiende of zeventiende eeuw
tegen. Ook het karmelietenklooster heette
vanaf de oprichting in 1408 Onze Lieve
Vrouw en tussen de huidige Boulevards de
Ruyter en Bankert heeft in de vijftiende en
zestiende eeuw een Mariabeeld gestaan.
We weten niet of dat hetzelfde was, feit is
dat de Stoppelmert als heilige plaats nooit
meer werd genoemd en het Mariabeeld wel.
Het beeld stond op een paal en heette in
de volksmond daarom 'O.L. Vrouw op 't
Stokske'. In 1519 werd een misdadiger uit
Middelburg veroordeeld tot het ondernemen
van een bedevaart naar Onze Lieve Vrouw
in Vlissingen. Waarschijnlijk werd daarmee
niet meer het klooster aan de Stoppelmert
bedoeld, maar het Mariabeeld.
Na 1519 vernemen we niets meer van dit
kleine heiligdom. Het zal ongetwijfeld zijn
verdwenen tijdens de Beeldenstorm in 1566
of na de overname in 1572 van de wereld
lijke en kerkelijke macht door de protestan
ten, onder leiding van Willem van Oranje.
Betekenis voor Vlissingen
Terug naar het Karmelietenklooster, waar
van het ontstaan en de ontwikkeling be-
8
Den Spiegel
