4
in
Twee fasen van buitenmuur met tanden; noordoostelijk halfbastion.
(Foto Walcherse Archeologische Dienst)
De oorspronkelijke functie van de kelder
was mogelijk gewoon opslag van goede
ren. Naast archiefbronnen geven bepaalde
bouwelementen ook aan dat de ruimte ver
moedelijk op een bepaald moment in ge
bruik is geweest als kruitopslag. Zo werd de
toegangsdeur ooit voorzien van een extra
kozijn met deuren die samen een soort sas
vormen om plotselinge drukverschillen te
gen te gaan.
Tegen de oostelijke muur van de comman
dantwoning is in de loop van de achttiende
eeuw een bescheiden gebouwtje met twee
binnenruimtes gezet. De uitvoering was
mogelijk in hout met een bakstenen funde
ringsvoet. De functie hiervan is onbekend,
maar gedacht kan worden aan opslag
schuurtje.
Andere opvallende constructie-elementen
uit de eerste bouwfase van het fort zijn de
zogenaamde 'oreillons', halfronde 'oor-
vormige' teruggetrokken verdedigingsele
menten achter de kanonnen. Twee hiervan
waren aangelegd op fort Rammekens, één
ter hoogte van de poort en één aan de zuid
westzijde. Bij vele forten stonden er kanon
nen een stukje lager op een plateau voor
het oreillon. Op Rammekens is de ruimte
daarvoor te beperkt. Ook lijkt de ruimte
voor de oreillons niet toegankelijk te zijn
geweest. Eventuele kanonnen zullen onder
aan in de kazematten en bovenop het fort
hebben gestaan. Mogelijk waren de oreil
lons naar boven toe open om de rook af te
voeren. Elementen in het muurwerk lijken
dit te bevestigen.
Bij het ontgraven van met name het noord
oostelijke oreillon was te zien dat de bou
wers van het fort al vanaf het begin te
kampen kregen met verzakkingen. In het
metselwerk zijn verschillende sporen van
herstel te zien die het verzakken moesten
compenseren. Ook na de bouw hebben er
in deze hoek verzakkingen plaatsgevonden,
getuige een grote scheur in het muurwerk.
In de borstwering van het zuidelijke oreillon
werd dan weer een metselteken aangetrof
fen, bestaande uit drie gelijke kruisen van
groen verglaasde stenen. Ook hier zijn spo
ren van verzakkingen waargenomen.
Januari 2013
21
