tend van de kant van de Spanjaarden en
dat versterkte uiteraard het anti-Spaanse
sentiment. Zo moesten, volgens een door
Alva in 1569 ingestelde richtlijn, sterven
den in hun laatste uren worden bijgestaan
door twee notabele personen die er op
moesten toezien dat de heilige sacramen
ten werden toegediend. Gebeurde dat laat
ste niet, dan mocht het lichaam niet worden
begraven maar moest het worden gedumpt
op het galgenveld. De bezittingen van de
overledene werden bovendien in beslag ge
nomen. De maatregelen tegen het nieuwe
geloof hadden in Vlissingen een averechts
effect. De beweging breidde zich verder uit
en werd een belangrijke factor in het verzet
tegen Alva en zijn soldaten.
Samenvallende belangen
Hiermee vielen de economische en religi
euze belangen van de Vlissingers samen
met de politieke belangen van Willem van
Oranje. Tussen de prins en het stadsbe
stuur bestond al geruime tijd een corres
pondentie waarvan de inhoud helaas niet
voor het nageslacht bewaard is gebleven.
Gezien het belang van de steun van de
Nederlandse steden voor de strijd van de
Prins zal die ongetwijfeld hebben bestaan
uit dringende verzoeken aan Vlissingen
om zich aan te sluiten bij de strijd en mid
delen te zoeken om de soldaten van Alva
tot buiten de stadsmuren te verjagen. Die
middelen waren er natuurlijk niet. De stad
was leeggezogen en balanceerde op het
randje van een bankroet. Wel was er een
zeer vruchtbare voedingsbodem ontstaan
voor een snelle, korte en effectieve volks
opstand. En die zou er komen: op 6 april
1572.
Over de auteur:
PETER VAN DRUENEN (1952) is histori
cus, uitgever en, zeker niet in de laatste
plaats, Vlissinger. Hij werkt momenteel
aan het gedenkboek 'Vlissingen 700jaar'
Bronnen
- Brahé, J.J., Eeuwvreugde op den tweehonderdsten
geboortedag harer vrijheid (Vlissingen, 1773)
- Bree, L.W. de, Walcheren onder vreemde heersers
(Leiden, 1945)
- Domisse, P.K., 'De ambachtsheerlijkheid van Oud
Vlissingen en de wording van Nieuw Vlissingenin:
Archief Zeeland 1910 (Middelburg, 1910)
Gemeentearchief Vlissingen: brief van Guillaume
de Nassau (Willem van Oranje) aan "Den Eersae-
men, discreten onsen lieven besunderen Regier-
ders, Capiteynen, Raidtmannen, Borgers ende an
dere goede Innewoonderen der stede Vlissingen in
Zeelandt (Ontvangen den XVen in Meije 1572)" niet
geïnventariseerd
Reygersbergen van Cortgene, J., Chronijcke van
Zeeland (Middelburg, 1551/1644, bewerking van
M.Z. Boxhorn)
- Rooze-Stouthamer, C., De opmaat van de opstand.
Zeeland en het centraal gezag (1566-1572) (Hil
versum, 2009)
- Smallegange, M., Cronyk van Zeeland (Middelburg,
1696)
- Swalue, E.B., De daden der Zeeuwen gedurende den
opstand tegen Spanje (Amsterdam, 1846)
- ünger, W.S., Geschiedenis van Middelburg in om
trek (Middelburg, 1954)
- Winkelman, H.P., Geschiedkundige plaatsbeschrij
ving van Vlissingen, De Vey Mestdagh (Vlissingen,
1873)
April 2013
