Jokko
Gerard van der Hoeven
Luwema aan het werk bij de
gemeentelijke Reinigingsdienst,
ca. 1980.
(Foto Ruben Oreel)
De naam Johannes Luwema zegt de
Vlissinger niet veel. Maar wanneer je het
hebt over 'Jokko' weet bijna iedere wat ou
dere Vlissinger over wie het gaat. Het was
de bijnaam van de opmerkelijke straatve
ger die jarenlang het straatbeeld van de
Scheldestad bepaalde. Een beetje gebogen
over zijn schop en takkenbezem en met
een sigaar in de mondhoek veegde hij het
straatplaveisel van Vlissingen schoon.
Luwema werd geboren op 10 mei 1918 en
werkte vanaf 30 juli 1956 tot 1 juni 1981
bij de Gemeentereiniging. In die dagen
woonde hij in de Marinestraat. Vlissingers
kennen 'Jokko' met name door zijn op
merkelijke gelaat wat onder de bulten zat.
Daarover gingen de wildste verhalen. Hij
zou in de oorlog toen hij in Duitsland te
werk was gesteld het slachtoffer zijn ge
weest van medische experimenten. Dat zou
tot gevolg hebben gehad dat hij 'verminkt'
uit de oorlog kwam. Het zijn indianenver
halen: Luwema had de zeldzame ziekte die
door artsen wordt omschreven als neuro-
fibromatose of ook wel de Ziekte van Von
Recklinghausen genoemd.
Deze ziekte is een aangeboren erfelijke aan
doening die wordt veroorzaakt door mutatie
(verandering) van het genetisch materiaal.
Het veroorzaakt gezwellen of tumoren door
het ontbreken van een bepaald eiwit (neu-
rofibromine). De meest voorkomende ken
merken zijn lichtbruine vlekken op de huid
die zich al kort na de geboorte openbaren.
In de puberteit kunnen gezwellen ontstaan
op of onder de huid. De knobbels ontstaan
meestal over het gehele lichaam.
April 2013
25
