Flessingue
Zichtbaar verleden (Vlissingen 1315-2015)
Hier vindt u het elfde artikel van de reeks 'Zichtbaar verleden (Vlissingen 1315 -2015)' die
bestaat uit zestien verhalen over de geschiedenis van Vlissingen. Het laatste artikel zal ver
schijnen in het vierde nummer van 2015, het jaar van het zevende eeuwfeest van Vlissingen,
dat in 1315 haar stadsrecht kreeg. Het bijzondere aan de verhalen is dat ze geschreven wor
den uitgaande van een nog aanwezig overblijfsel uit de geschiedenis van Vlissingen. Dat
kan een document zijn, maar ook een voorwerp, een schilderij, een standbeeld, een stadsge
zicht of een gebouw. De redactie verwacht zo een brug te slaan tussen de op schrift gestelde
geschiedenis in Den Spiegel en de te bezichtigen of te raadplegen originele overblijfselen
in het muZEEum, het Gemeentearchief Vlissingen en de stad zelf. In dit elfde artikel ligt de
nadruk op de eerste jaren van de Franse overheersing in Vlissingen.
Zichtbaar verleden (Vlissingen 1315 - 2015),
deel 11Hoe de droom van de Bataafse Revolutie in Vlissingen al in 1 795
in duigen viel en wat er daarna gebeurde
Peter van üruenen
Op 16 mei 1795 werd in Den Haag een
verdrag gesloten tussen de Bataafse Republiek
en Frankrijk. De onderhandelingen hierover
waren al op 11 maart van dat jaar in Parijs
gestart en hadden bijna tien weken geduurd. Er
stond dan ook heel wat op het spel. Frankrijk
was met harde hand bezig haar revolutie van
vrijheid, gelijkheid en broederschap te
exporteren naar de rest van Europa. De
Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden
was op 19 januari 1795, daags na de vlucht van
stadhouder Willem V naar Engeland, tijdens een
nagenoeg geweldloze revolutie omgedoopt tot
Bataafse Republiek, waar de Fransgezinde
patriottische partij de dienst uitmaakte. Het
verdrag van Den Haag moest de relatie regelen
tussen de nieuwe republiek en de toch wat
opdringerige Fransen. Van de in totaal
23 artikelen van het verdrag handelden er twee,
met aanhangsel, over het kleine Vlissingen.
En dat was niet bepaald op verzoek van de
Vlissingers zelf.
De Scheldestad stond in de tweede helft
van de achttiende eeuw, net als veel andere
steden in Zeeland en de Republiek, in het
teken van de strijd tussen de Orangisten
die voor de stadhouder waren en de patri
otten die genoeg hadden van de Oranjes en
een staatsvorm wilden stichten, gegrond
vest op de ideeën van de Verlichting. De
Amerikaanse Revolutie van de jaren zeven
tig en tachtig werd bezongen en bejubeld,
evenals kort daarop de gebeurtenissen in
Frankrijk waar de koninklijke familie werd
afgezet en moest plaatsmaken voor een re
volutionaire regering die in de jaren daarna
nog enkele keren van samenstelling zou
veranderen. Voordat in 1799 Napoleon
werd aangesteld als hoofd van de regering,
probeerden minstens vier nationale comi
tés het land weer in het gareel te krijgen en
daarnaast ook nog eens op verschillende
fronten buiten de grenzen succesvol te zijn.
Beter dan twintig gewonnen veldslagen'
Te midden van deze chaos werd in Parijs
en Den Haag onderhandeld over de plaats
die de Republiek zou krijgen in de nieu
we wereldorde naar Frans voorbeeld. De
Den Spiegel
4
