a
de bouw al in 1939 was begonnen maar tij
dens de bezetting moedwillig was vertraagd
door De Schelde zelf. Het schip kwam on
beschadigd de oorlog door en kon in 1947
alsnog worden afgeleverd aan de opdracht
gever, de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd.
In de loop van 1946 waren de herstel
werkzaamheden zodanig gevorderd dat
er weer kon worden geproduceerd. Naast
de Willem Ruys en nog een paar andere
schepen die al voor de oorlog in produc
tie waren gegaan, kwamen er opdrach
ten uit Frankrijk en van de Stoomvaart
Maatschappij Zeeland. Het gevolg was dat
men direct al verlegen zat om personeel dat
niet van elders kon worden gehaald omdat
er in Vlissingen geen huisvestingsmogelijk
heden waren. Dat gold natuurlijk ook voor
de medewerkers die waren geëvacueerd.
Het grootste deel van de Vlissingse bevol
king woonde buiten de stad en vaak zelfs
buiten de provincie.
De directie van De Schelde dreigde in deze
periode, maar ook later, tot ver in de jaren
vijftig, met vertrek uit de stad, wanneer de
gemeente niet snel zou zorgen voor huis
vesting. Dat zorgde voor een enorme druk
op het stadsbestuur. Immers, De Schelde
was voor de oorlog met afstand de be
langrijkste werkgever geweest waarvan in
sommige jaren meer dan de helft van de
beroepsbevolking afhankelijk was. Ook de
gemeentelijke schatkist en de lokale eco
nomie draaiden voor een belangrijk deel
op de inkomsten van de werf. Daarnaast
zorgde De Schelde voor veel werk en le
vendigheid in de havens en was zij verant
woordelijk voor de positie van Vlissingen
als de grootste en meest geïndustrialiseer
de stad van Zeeland. Het kwijtraken van
De Schelde zou een zelfde effect hebben
gehad als de opheffing van de Marinewerf
in 1867, toen van de ene op de andere
dag driekwart van de beroepsbevolking
werkloos raakte. De stad werd kort daar
na gered door de komst van een nieuwe
scheepswerf, maar op een herhaling van
dat scenario kon dit keer niet worden gere
kend. De wereld was veranderd, had twee
wereldoorlogen doorstaan en het bouwen
van schepen was al lang niet meer de ex
clusieve bezigheid van westerse landen.
Vlissingen stond met de rug tegen de muur:
De Schelde eiste honderden nieuwe wonin-
De Hobeinstraat met zicht op de helling van de N.V. Koninklijke Maatschappij De Schelde in 1946,
het passagiersschip de Willem Ruys torent boven alles uit.
(Beeldcollectie Gemeentearchief Vlissingen; Foto Dert)
10
Den Spiegel
