het aan de muur op het stadhuis, achter
het glas een eigen microklimaat kwekend
en door de tijd verbleekt. Inmiddels is het
stadswapen gerestaureerd, zij het dat de
oxidatie van het zilver niet meer ongedaan
gemaakt kan worden. De zilveren fles slaat
dus zwart uit!
Waar kom je dat stadswapen van de stad
dan zoal tegen? In ieder geval niet in het
logo van de gemeente zelf. Zo'n 25 jaar
geleden verving de gemeente de fles uit
het logo door het bekende groene golfje.
Hieronder een aantal voorbeelden, kris kras
door de stad en de tijd. De oudste afbeel
ding dateert uit 1369 en bevindt zich in het
stadsarchief van Antwerpen. De jongste af
beelding dateert uit 2015.
De belangrijkste bron is de fotocatalogus
van het gemeentearchief. Hierin zijn circa
60.000 foto's opgenomen. Deze zijn gedi
gitaliseerd en zijn ook door u thuis te raad
plegen! Onze fotodocumentalist Dirk van
der Linden grasduinde een paar dagen in
deze collectie om de Vlissingse fles te tra
ceren. Dat viel niet tegen, want het leverde
zo'n 150 treffers op! Een groot deel van de
ze selectie is te zien op de tentoonstelling.
Naast onze fotocollectie kan er worden
geput uit andere archiefbescheiden. Wat
te denken van het handschrift van Jasper
Jaspersen Brasser uit 1754, waarmee een
weinig werk omhanden hebbende bier
brouwer de stad van zijn tijd beschrijft.
Vanzelfsprekend komen we in dat verhaal
meerdere keren het stadswapen tegen.
Bijvoorbeeld als het gaat om de beschrij
ving van het stadhuis op de Grote Markt,
het gebouw dat in 1809 in vlammen opging
en waarvan grofweg alleen de helm van
Pacheco en het hoofd van Vrouwe Justitia
de ramp 'overleefden'. Op het marktplein
stond om te beginnen een grote arduinen
paal, waar bovenop 's zomers een witte ge
kroonde fles te zien was en in de winter een
lantaarn met daarop een fles. In een aante
kening over de stadsuitgaven lezen we dat
Cornelis Moerman voor het snijden van een
dergelijke fles 3,90 gulden betaald kreeg.
Dat zal dan gezien de vergoeding niet echt
een kunstwerk zijn geweest. Bovenop het
dak van de toren van het stadhuis waren
ook vier flessen geplaatst. Beeldsnijder
Isaak Pieters leverde deze in 1666 en 1667.
In het stadhuis zelf werden niet minder
dan drie flessen bewaard, als 'antiquiteydt'
deelt Brasser ons mee. Een fles van leer,
'beschildert oft verlackt', een van aarde
werk en een van zilver. Ze gingen alle ten
onder bij de brand van 1809. De kostbaar
heden werden op de thesaurierskamers
in een 'daartoe geapropieerde cas sorg-
vuldigh bewaardt.' Het woord antiquiteyd
duidt er in elk geval op dat het niet zomaar
om een voorwerp ging, men kende er be
tekenis aan toe en vond het belangrijk om
het goed op te bergen en nog belangrijker,
het ook met enige trots te laten zien als de
geschiedenis erom vroeg. Dit blijkt bij de
inhuldiging van Prins Willem IV als erfheer
van de stad in 1751. Eenmaal in de raad
zaal krijgt hij 'de fles van St Willibrord en
verdere antiquiteiten' te zien. Er is zelfs een
gravure naar gemaakt. Het zou interessant
zijn te weten welk verhaal men er bij ver
telde, maar Willibrord zal zeker ter sprake
zijn gekomen. Ook Brasser brengt de fles in
verband met Willibrord, maar ook (Jiysses
(Odysseus) wordt genoemd.
STADHUIS VIJ.v.srvOKN
Het stadhuis op de Grote Markt; op de markt is de
arduinen paal met daarop de fles te zien, ca. 1750.
(Gemeentearchief Vlissingen, Historisch
Topografische Atlas)
Juli 2015
27
