Een bijzondere opdracht:
Reparatie van de Kommuna
Jules Braat
Bewoners van de boulevard zagen op 29 mei
1950 een merkwaardig transport passeren.
Getrokken door de sleepboten Apollo en llya
Muromets arriveerde op de rede van Vlissingen
de Kommuna, een Russisch duikbootbergings-
vaartuig. Het vaartuig viel op door zijn
bijzondere constructie te weten een catamaran
met daarop een grote stalen hefinstallatie.
De volgende dag werd vastgemaakt in de
Buitenhaven waarna de Apollo naar Antwerpen
vertrok. Op 1 juni werd de Kommuna verhaald
naar het terrein van de Koninklijke Maatschappij
De Schelde om daar groot onderhoud te
ondergaan. Op die dag ging ook de door
de KMS afgesloten verzekering in.
Waarom aan Russische kant gekozen werd voor
de KMS is onbekend, spionage op een
strategisch gelegen marinebasis (Vlissingen
dus) is niet uit te sluiten maar niet te
bewijzen. Wel is bekend dat de Russen er bij de
Nederlandse autoriteiten voortdurend op
aandrongen het werk bij de KMS uit te voeren.
Overzetten personeel
Nadat de Kommuna op de werf was afge
meerd, vertrok de Iliya Muromets naar War-
nemunde. Voor vertrek werd nog een groot
aantal bemanningsleden op de Kommuna
overgezet. Die had al 55 runners aan
boord, de equipage steeg toen tot ongeveer
125 man.
Toen aan de kapitein werd gevraagd hoe
lang deze uitgebreide bemanning aan
boord zou blijven kon hij geen bevredigend
antwoord geven, vermoedelijk moest ge
wacht worden op een Russisch schip dat
Vlissingen zou passeren. Een ingenieur van
De Schelde had sterk de indruk dat het om
marinepersoneel ging.
Om te voorkomen dat iemand van boord
ging en onbevoegden het schip betraden
werd een marechaussee bij de valreep ge
plaatst.
De oplossing kwam snel: in juni nam het
van Antwerpen komende Russische schip
Sebastopol vrijwel de hele bemanning van
de Kommuna aan boord. Achteraf bleek
dat veel bemanningsleden in het bezit wa
ren van een paspoort en 250.-. Met dat
geld had men in Vlissingen inkopen voor
persoonlijk gebruik willen doen. Groot was
de teleurstelling toen dat wegens het ont
breken van een visum niet kon doorgaan.
Bergingsvaartuig Kommuna
Toen de Kommuna in Vlissingen arriveerde
was zij al aardig op leeftijd. In november
1912 was in Petersburg de kiel gelegd, de
tewaterlating volgde een jaar later, waarna
zij onder de naam Volkhov aan de Baltische
vloot werd toegevoegd.
Het schip had een waterverplaatsing van
3.140 ton, was 96 meter lang, ruim 18 meter
breed en had een diepgang van 4.63 meter.
Het beschikte over twee hoofdmotoren van
ieder 600 PK en een hefcapaciteit van vier
keer 200 ton.
Het verhaal gaat dat bij de bouw één klink
nagel van goud werd aangebracht, ook zou
tsaar Nicolaas II een vleugelpiano hebben
geschonken, die aan boord werd gebouwd
en later niet meer door de deur kon. Zelfs
een kapel met iconen ontbrak niet.
Na de Russische revolutie werd zij her
doopt in Kommuna. Tijdens de Tweede
Wereldoorlog lag zij in Leningrad en nam
deel aan verschillende reddingen waar
voor de bemanning werd onderscheiden.
In 1967 vertrok zij naar de Zwarte Zee en
kreeg Sebastopol op de Krim als basis.
10
Den Spiegel
