verder te onderhandelen. Die stuurde een
telegram, wilde praten over een 250 tons
kraan en vroeg om een gespecificeerde of
ferte. Na toezending van die specificatie
begon getouwtrek tussen Moskou/Handels
vertegenwoordiging en de KMS over ma
chines, prijs en levertijd. Al met al duurde
het tot 13 april 1950 voor een definitief
contract werd gesloten tussen Vsesojuznos
Objenninenie Machinoimport, Moscow en
de KMS. Het bestond uit zeventien artike
len onder andere over de prijs, oplevering,
betaaltermijnen, boetebepalingen, toezicht,
verzekeringen en arbitrage. Het schip zou
twaalf maanden na aankomst in Vlissingen
worden opgeleverd.
Hupkes tekende voor de KMS, twee Russen
voor de V.O. Machinoimport. Het karwei
werd aangenomen voor 3.700.000,-
meer dan het eerder genoemde bedrag,
oorzaak was de devaluatie van de gulden in
september 1949.
Aan het contract was een bijlage toege
voegd met een omschrijving van de uit te
voeren werkzaamheden.
Voor De Schelde was het een lucratief con
tract, de overeengekomen prijs was hoger
dan gebruikelijk voor een werk van deze
omvang.
Clit te voeren werkzaamheden
Die waren omvangrijk: onder andere een
groot deel van de huidplaten en bodem
vernieuwen, hutten en verblijven opnieuw
inrichten, vernieuwen van ankerkettingen,
hijsgerei en ventilatiepompen, plaatsen van
twee Dieselmotoren en hulpmotoren, plaat
sen van een stoomketel voor verwarming,
schilderwerk. In de loop van de tijd wer
den daar nog allerlei werkzaamheden aan
toegevoegd waarvoor extra moest worden
betaald. Toen het werk eenmaal klaar was,
leverde De Schelde een min of meer nieuw
schip op.
De eerste problemen
Na ondertekening van het contract werd
aan Machinoimport een rekening van
3.700.000,- gestuurd met daarin de be
taaltermijnen bijvoorbeeld 10% te betalen
na aankomst op de werf en verdere termij
nen na gereedkomen van bepaalde werk
zaamheden.
De Nederlandse Bank verleende aan han
delsonderneming Albert de Bary en Co te
Amsterdam vergunning om voor de repa
ratie garanties af te geven.
De inkt van het contract was nog niet
droog of er waren al problemen. De Russen
maakten bezwaar tegen het uitsluiten van
oorlogsrisico tijdens de proefvaart zoals
opgenomen in artikel 10. De KMS deelde
mee dat het contract uitvoerig was bespro
ken en niet kon worden gewijzigd, wel wilde
men voor rekening van de Russen zo'n ver
zekering afsluiten. Of dat is gebeurd kan
niet worden vastgesteld.
Op 10 juli meldde de KMS aan Moskou dat
de werkzaamheden waren gestart hoewel
de toezichthouders nog niet waren aange
komen, dit om geen tijd te verliezen. Voor
extra kosten achtte de KMS zich niet aan
sprakelijk.
Ongerustheid
De komst van de Kommuna naar Vlissin
gen veroorzaakte onrust. Op 1 juni 1950
was in Den Haag een vergadering van de
Procureur Generaal met ambtenaren van
de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD),
Marine en Buitenlandse Zaken. Ook com
missaris Van der Mark uit Vlissingen was
aanwezig.
Het zat het gezelschap niet lekker dat De
Schelde een opdracht had aangenomen
zonder overleg met de BVD en de Marine
maar alleen met Economische Zaken. Het
bedrijf had puur commercieel gehandeld
maar verzuimd een vergunning te vragen.
Eerst als die verleend was konden onder
handelingen met de Russen starten.
De KMS ging onderzeebootjagers bouwen
met daarin turbines volgens Amerikaanse
tekeningen, tot elke prijs moest voorko
men worden dat de Russen daarvan ken
nis zouden nemen. Bewegingsbeperking en
schaduwen van personen zouden nodig zijn
evenals een streng visabeleid en controle
van post- en telefoonverkeer.
12
Den Spiegel
