consequent werd doorgevoerd hangt nauw samen met het niet hanteren van een con sequente spelling of spellingregels in die tijd. Ten derde werd de naam gaandeweg de zeventiende eeuw uitgebreid naar andere betekenissen en werd zij synoniem voor zee varenden uit Zeeland, zeevarenden uit de ge hele Republiek, kapers, piraten en dieven en vrijbuiters. Ook in het Portugees kent het de ze betekenissen. Ten vierde werden meerde re plaatsnamen naar Vlissingen vernoemd in Amerika. Het koloniale verleden van Zeeland is doorheen de geschiedenis dus verbonden met nog steeds bestaande verwijzingen op het noordelijk en zuidelijk halfrond. De aan zet daartoe werd in het tijdvak tussen 1570 en 1720 gelegd toen uit Vlissingen afkom stige kapers, oorlogsschepen en lorrendraai- ers een spoor van vernietiging trokken langs de Atlantische en Pacifische kust. Hoewel niet bij alle namen aan de westkust van Amerika een duidelijke link met Vlissingen, maar eerder met de verbastering 'piraten' gemaakt kan worden, hebben de Vlissingers toch een blijvende indruk achtergelaten in het werelddeel. Tekenend is wellicht dat de Zeeuwen pas in 1997 vrede met de Spanjaarden sloten. Zeeland weigerde, met het oog op de inkomsten uit de kaapvaart, het Verdrag van Münster in 1648 te ratifi ceren. Toen Commissaris van de koningin W.T. van Gelder daar in 1993 achter kwam besloot hij 350 jaar later alsnog de vrede aan de Spanjaarden aan te bieden.65 Hoewel publicitair goed uitgekiend, toch mosterd na de maaltijd, want Vlissingen en zijn inwoners hadden toen immers hun stempel al op de globe achtergelaten. Over de auteur: JOHAN FRANCKE is historicus en als informatiespecialist van de afde ling Kennisdiensten en Onderzoek ver bonden aan de Zeeuwse Bibliotheek te Middelburg. Hij publiceert regelmatig over de (maritieme) geschiedenis van Zeeland in de Nieuwe Tijd. Noten: 1 Engel Sluiter, 'The Word Pechelingue: Its Derivation and Meaning', in: Hispanic American Historical Review 24 (1944) 683-698. Tevens ben ik Dr. Dorien Nieuwenhuijsen van het departement Talen, litera tuur en communicatie van de Universiteit Utrecht dankbaar voor het controleren van het woord peche lingue (of vormvarianten daarvan) in het moderne Spaans. 2 Johan Francke en Jan J.B. Kuipers, Geschiedenis van Zeeland. De canon van ons Zeeuws verleden (Zutphen, 2009) 71-73. 3 C. Rooze-Stouthamer, De opmaat tot de Opstand. Zeeland en het centraal gezag (1566-1572) (Hilver sum, 2009) 107-111, 144-145. 4 Francke en Kuipers, 74-75. 5 I.J. van Loo, Als mieren op de Spaensche cust. De Zeeuwse kaapvaart tijdens de Tachtigjarige Oorlog, 1572-1648 (doctoraalscriptie, Leiden, 1995) 21-22. In diezelfde periode werden niet minder dan 318 schepen of ladingen buitgemaakt. 6 H.G. van Grol, 'Het Zeeuwse prijzenhof te Vlissingen 1575-1577', in: Bijdragen en mededelingen van het Historisch genootschap te Utrecht 37 (1916) 254-323. 7 Francke en Kuipers, 75. 8 Van Grol, 351. 9 Ibidem, 1, aldaar: Georg von Laffarten, 12 augus tus 1568, aan Dr. Suderman in Antwerpen; vgl. Inventare Hansischer Archieve des sechszehnten Jahrhunderts: Höhlbaum Kölner Inventar, Erster Teil (Leipzig, 1986) 261. 10 Charles R. Boxer, De Nederlanders in Brazilië, 1624 1654 (Alphen aan den Rijn, 1977) 242. 11 Adrianus Valerius, Nederlandtsche gedenckclanck. Kortelick openbarende de voornaemste geschiede nissen van de seventhien Nederlandsche Provintien, 't sedert den aenvang der Inlandsche beroerten ende troublen, tot den Iare 1625 (Haarlem, 1626) 222. 12 K. Heeringa, ed., Bronnen tot de geschiedenis van den Levantschen handel RGP X ('s-Gravenhage, 1910) 904. 13 Van Loo, Als mieren op de Spaensche cust, 28-30. 14 Ivo van Loo, 'Tot uyterste ruïne ende verderf van Coninck van Hispanien': een ambitieus aanvalsplan tot aantasting van de Spaanse hegemonie in West- Indië van Jan de Moor (circa 1577-1644), burge meester van Vlissingen en bewindhebber van de West Indische Compagnie (circa 1630)', in: Archief (2004)64. 15 Ibidem, 83. 16 Johan Francke, ''Den gesel der Spanjaarden, den schrik der Portugezen', vice-admiraal Joos van Trappen, genaamd Banckert', in: Tobias van Gent en Ruud Paesie (red.), Zeeuwse zeehelden. Uit de Januari 2016 17

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 2016 | | pagina 19