'Strak' in Amsterdam
Jaco Simons
De in Vlissingen vergeten toparchitect Adriaen Dortsman (1635-1682)
Straat en Slop
Het is een klein straatje in het centrum van
Vlissingen, gelegen tussen de Nieuwstraat en
het Groenewoud, en bevat slechts een beperkt
aantal huizen. Het kreeg in 1933 bij
raadsbesluit een naamsverandering omdat men
vond dat de vorige identiteit een nogal negatieve
bijklank had. De Dortsmansstraat, want daar
gaat het hier over, stond eerder bekend als het
Dortsmanslop. Een 'slop' had overigens niets te
maken met een achterbuurt, maar werd
eeuwenlang meegegeven aan een zijstraatje;
in dit geval van zowel de toenmalige Lange
Nieuwstraat als het Lange Groenewoud.
Van de naam Dortsmanslop wordt in 1604
voor het eerst melding gemaakt. Het nau
we zijstraatje was in de zestiende eeuw in
werkelijkheid een pad of brandgang en
vormde voor een deel de verbinding tus
sen het Begijnhof in de Lange Nieuwstraat
en de Sint Jacobskerk aan de Oude Markt.
De doorgang werd later verbreed tot een
'echt straatje' en voorzien van de naam
Dortsmanslop.
Het waren niet de minsten die hun adres in
het slop hadden. Zo bevond zich er de toe
gangspoort van het Schuttersgilde van de
hand- en voetboog Sint-Joris, hoewel het
gebouw waar de schutters bijeen kwamen
in de Korte Walstraat lag. Dit gildepand
werd overigens in 1735 verkocht aan de
Lutherse Gemeente in Vlissingen en is te
genwoordig de thuisbasis van de Hersteld
Apostolische Zendingsgemeente.
Op de oosthoek van het slop en het Lange
Groenewoud bevond zich het ouderlijk
huis van Maria Schot, de weduwe van
Apollonius Ingels, grondlegger van de be
kende buitenplaats Swanenburg. Maria
De Dortsmansstraat in Vlissingen.
(Foto Jaco Simons)
Schot bezat zelf ook panden in het slop; op
de westhoek met het Lange Groenewoud
en het huis er direct naast.
Vele varianten van de straatnaam passeer
den in de loop der tijd de revue. De huidige
naam Dortsmansstraat is in elk geval niet
juist, want de spelling bevat een 's' teveel.
Ook het slop kende diverse varianten, zoals
Dorsmanslop en Dortsmansslop. Volgens
de gegevens van het in de Franse tijd op
gerichte kadaster heette het straatje zelfs
Oostmansslop. Bij het opmaken van zijn
kaarten in 1824 is de landmeter wel erg
slordig met de in het veld genoteerde infor
matie omgegaan.
Naamgeving
Het Dortsmanslop werd, zeker vóór 1604,
genoemd naar Cornelis van Dort (alias 'den
Dortsman') óf naar zijn zoon Adriaen. Zij
moeten mannen van aanzien en met ver
diensten zijn geweest. Er werd immers
niet zo maar een slop naar iemand ge-
Januari 2016
19
