muZEEumnieuws
Ons echte goud - het Japanse bordje
Zeeuws maritiem muZEEum tijdens de Museumweek 16 t/m 24 april
Karen Kroese
In het Zeeuws maritiem muZEEum ligt een uniek
Japans bordje. Het komt uit de grootste en
rijkste beerput van de stad Vlissingen;
de beerbak achter het huis van Cornelis
Lampsins in het Scheldekwartier aan de Dokke.
Dat bordje staat tijdens de Museumweek
symbool voor ons echte goud. Het vertelt over
de rijke geschiedenis van de stad, over de
rijkdom vergaard met de scheepvaart, over de
banden van Zeeland met verre oorden als Japan
én het vertelt over Lampsins.
In die tijd, vroeg zeventiende eeuw, is het
enige contact tussen Japan en Europa
voorbehouden aan de Nederlanders. De
handelscontacten met Japan zijn aan
strikte regels gebonden. Zo mogen de
Nederlanders het land niet binnen. Voor
de kust van Nagasaki ligt het kunstmatige
eiland Deshima waarop de Nederlanders
wonen en handel drijven. Elk jaar is er een
nieuw opperhoofd op Deshima. In 1646
1647 is de leiding in handen van Willem
Verstegen, een koopman uit Vlissingen.
Later is hij commissaris in Fort Zeelandia
op Formosa (Taiwan), een belangrijke aan-
en afvoerhaven voor Deshima. Zijn klerk,
de Duitser Zacharias Wagner - toont bijzon
dere interesse in het hoogwaardige kaolien-
aardewerk dat in de regio Arita is vervaar
digd. In 1658 laat hij de eerste grote order
Japans porselein naar Nederland versche
pen.
Oudste voorbeeld
De productiedatum van ons Japans kutani-
bordje ligt in de periode van de bewinds
jaren van Verstegen. Dit is opmerkelijk,
omdat de Kutanistijl dan nog maar net is
opgestart en niet bestemd is voor de ex-
Japans kutani-bord 1640 - 1650. Zeeuws maritiem
muZEEum.
port. Traditioneel is dit type keramiek
voorbehouden aan de aan het shogunaat
gerelateerde elite. Voor zover bekend is
dit bordje het oudste voorbeeld in Europa
van geïmporteerd Japans porselein. Het is
een uniek relatiegeschenk, dat als exotisch
product de reis naar Nederland maakt. En
April 2016
23
