Wat volgt is intensief emailcontact tussen
Peter Wytykowski, Leigh Bishop en mij.
Fred hou ik op de hoogte. Het onderzoeks
rapport uit 2012 sturen ze door. Ik maak
een eigen lijst met potentiële kandidaten.
Deze blijkt overeen te komen met hun
lijst. De 's Graveland en Abbekerk sluit
ik uit omdat ze elders zijn vergaan. Al
vrij vroeg trekt de Diemermeer, in 1747
'voor de kust van Guinea' vergaan, mijn
aandacht. Guinea is nu een buurland van
Sierra Leone, maar vroeger heette de ge
hele grotere kustlijn Guinea. Door veel en
gevarieerd zoeken in allerlei bronnen vind
ik een krantenartikel uit 1748 waarin het
stranden van de Diemermeer wordt ver
meld. Als locatie staat aangegeven... jawel:
'Banannis'. 's Avonds laat nog stuur ik de
duikers een emailbericht met als onder
werp 'Bingo! Identified". Leigh stuurt een
foto terug waarop hij een fles champagne
heeft opengetrokken.
Wat er gebeurd is
Het krantenartikel verhaalt dat de Diemer
meer in augustus 1747 met slechts tien
man voor anker ging bij Banannis (Banana
Island). Een ziekte als scheurbuik moet
de bemanning bijna hebben uitgeroeid.
Drie dagen lang vuurt men noodschoten
af in de hoop op hulp. Uit nood besluiten
ze de Diemermeer aan land te laten lopen.
Kapitein Christiaan Boordt en de navigators
gaan aan land en twee mannen blijven ach
ter.
Dit is het moment dat kapitein Jonas Rust
uit de Vlissingse Walstraat arriveert en de
twee mannen van de Diemermeer aan
boord neemt van zijn slavenschip dat de
naam Het Gezegende Suikerriet draagt.
Hierna bestormen honderden zwarte man
nen de Diemermeer. Zij plunderen het schip
en zetten haar in lichterlaaie.
Leigh en Peter bevestigen enthousiast dat
zij aangebrand hout in het wrak hebben
gevonden. Leigh is overtuigd, maar Peter
houdt twijfel omdat de Diemermeer naar
Ceylon voer, maar het gevonden porse
lein in Batavia moet zijn ingeladen. Dan
vind ik een document waaruit blijkt dat de
Diemermeer in 1746 medicijnen en solda
ten vervoerde tussen Ceylon en Batavia.
Ook Peter is nu overtuigd dat de langge-
zochte identiteit eindelijk is vastgesteld.
Manuscriptkaart
De zoektocht gaat in sneltreinvaart voort.
Op de site van de National Library of
Australia vind ik een manuscriptkaart van
Isaak de Graaf uit 1735. Dit soort handge
maakte kaarten zijn zeldzaam en waarde
vol, zeker wanneer met potlood de route
van een schip staat aangegeven. Deze
kaart blijkt van onschatbare waarde om
dat de route van de laatste reis van de
Diemermeer erop staat getekend. Cirkeltjes
in potlood staan gekrabbeld van Kaapstad
in Zuid-Afrika naar Ceylon (Sri Lanka), via
Indonesië en de Cocos Eilanden weer terug
naar een baai bij Kaapstad. Fragmentarisch
een groot deel van de reis dus, tot aan en
kele weken voordat het schip verging. Dit
handschrift moet van kapitein Boordt of
een navigator zijn.
6
De handtekening van
Roelof van der Veurt.
(Nationaal Archief)
Den Spiegel
