Twee indrukwekkende pronkstukken
De hoge pronkfactor was in de zeven
tiende eeuw zo'n beetje van levensbelang.
"Toon je rijkdom op overdreven wijze. Dat
levert status op en dan openen de deuren
zich vanzelf", zo lijkt de gedachtegang te
zijn geweest in die tijd. Je ziet dat onder
meer terug als je voor het Huis Bartolotti
in Amsterdam staat en het wordt duide
lijk als je de prent van Hof Swanenburg
bij Vlissingen bestudeert. (zie illustraties)
Het indrukwekkende Huis Bartolotti werd
rond 1618 gebouwd in Hollandse renais
sancestijl. Het pand werd gerealiseerd
in een bocht van de Herengracht op een
dubbel perceel, waardoor er een huis ont
stond met twee 'knikken'. Het ontwerp
werd vaak toegeschreven aan de beroem
de architect Hendrick de Keyser, maar
daaraan wordt nog steeds getwijfeld.
In 1689 werd het enorme pand gesplitst
waardoor er twee woonhuizen ontstonden.
Beide gingen vanaf dat jaar in de ver
huur. Tot 1717 zou het geheel in het bezit
blijven van de familie Bartolotti van den
Heuvel.
Tegenwoordig houdt de Vereniging Hen-
drick de Keyser kantoor in het gehele,
oorspronkelijke pand aan de Herengracht
170-172.
Hof Swanenburg werd rond 1630 door
Apoll onius Ingels opgericht en bleef tot
april 1727 in het bezit van zijn nazaten.
Tussen 1727 en 1730 werd de buiten
plaats afgebroken.
Swanenburg wordt op een prent afge
beeld in Mattheus Smallegange's Nieuwe
Cronyck van Zeeland (1696). De teke
ning geeft een geïdealiseerd beeld van de
werkelijkheid, waardoor Swanenburg om
vangrijker lijkt dan het eigenlijk was. Toch
moet deze buitenplaats één van de groot
ste op Walcheren zijn geweest. Dat sugge
reren de gebroeders Hattinga althans. De
cartografen noteerden op hun kaart van
Walcheren uit circa 1750 ''t geslegte Slot
Swanenburg'. Dat duidt op een landgoed
van kasteelachtige allure.
Hoewel de familie Ingels ook een huis in
de stad Vlissingen bezat, viel dit pand in
vele opzichten niet te vergelijken met het
beroemde Huis Bartolotti in Amsterdam.
Er is echter wel iets bijzonders over het
Vlissingse pand te melden. In maart
1625 bracht de beroemde rechtsgeleer
de en schrijver Hugo de Groot, samen
met zijn favoriete zwager Nicolaes van
Reigersberg, een bezoek aan dit huis,
dat toen in bezit was van de vader van
Jasper Ingels. Het bewuste pand vormt
tegenwoordig een onderdeel van het
Gemeentearchief Vlissingen, dat in de
Hellebardierstraat is gelegen.
Hof Swanenburg. Een in
drukwekkende buitenplaats,
destijds net buiten Vlissingen
gelegen. Tussen 1727 en
1730 werd Swanenburg ge
sloopt. (prent uit: Mattheus
Smallegange, Nieuwe
Cronyck van Zeeland,
Middelburg 1696, p. 672)
22
Den Spiegel
