Hij was de zoon van (Carl) Johann Cleuver
(1852-1921), de Duitser die studeerde in
Keulen en sinds 1879 onder andere dirigent
was van de Middelburgse zangvereniging
en het muziekleven in de Zeeuwse hoofd
stad tot grote bloei bracht tot hij ziek werd
en tamelijk snel overleed. De ambitieuze
Hans Cleuver, ook in Keulen onderricht,
voelde voor een nieuwe VGZV en riep heren
op zich bij de dames te melden. In het na
jaar van 1920 ging Cleuver van start met,
nu voor het eerst ook zo genoemd, de Vlis-
singsche Gemengde Zangvereniging. Bij
Mevrouw Van Ockenburg (later als erelid
van de VOV te vinden), Groenewoud 38,
konden overigens meer heren zich mel
den. Er was een gedroomde herstart ge
maakt op 15 april 1921, plaats van han
deling: een vol Concertgebouw, op het
programma: Ostermorgen van Sigismund
von Neukomm en Mirjams Siegessang van
Schubert, met pianobegeleiding, dat wel.
In 1922 was er een tweede concert voor
de bijna volle zaal van het Concertgebouw
op een dinsdag in februari. Er was gekozen
voor kleinere werken. Geopend werd met
een compositie van Cleuvers overleden va
der: An die Hoffnung, een eerbetoon, dat
spreekt. Aan de piano Hans' vrouw, Annie
Cleuver-Long. Iets meer bassen was be
ter geweest, men mist eenigen grond, zei
de krant, maar allez: het stond! De eer
der vermelde Erlkönigs Tochter kwam
ook weer langs. Enfin, de Vlissingse bas
A.E. Dudok van Heel zong en de alt mevrouw
E.A. Kuiler-Nonhebel (1897-1990), sinds
1919 getrouwd met Jan Kuiler, was verruk
kelijk, schreef de krant!
Walchers succes voor De Kuilers
Kuiler en zijn toenmalige vrouw Liesbeth
leidden vanaf 1922, tot hun scheiding in
1927, de Zangschool der Gemengde Zang
vereniging en gaven leerling-uitvoeringen
in het Concertgebouw. Zij hadden een
bloeiende lespraktijk in zang- en klavier-
onderricht, ook in Middelburg waar vader
W.K. Kuiler veertig jaar de zangschool
leidde. De jonge Kuilers speelden met veel
inzet en muzikaliteit in grote en kleine sa
menstellingen, maakten goed gebruik van
hun (inter)nationale contacten en wortel
den diep en breed in het Walcherse muziek
leven.
In 1922 rept de MC over een Deutsche
Mannergesangverein in Middelburg onder
leiding van Jan Kuiler, bestaande uit perso
nen verbonden aan het vliegkamp te Veere.
En zo komen er dirigeerklussen richting
Kuiler. Lange tijd sprak men overigens van
directeur en niet van dirigent.
Het lag voor de hand dat Jan Kuiler, pia
nist bij de zangschool van de gemengde,
in januari 1923 de uitvoering van de VGZV
onder leiding van Hans Cleuver, aan de
piano begeleidde: Psalm 42 van Felix
Mendelssohn en Schön Ellen van Max
Bruch. De uitvoering leverde een kolom-
vullende, lovende, recensie op in de VC en
dat lovende gold niet in de laatste plaats
Kuiler: van het begin tot het einde bleef zijn
werk kunst.
In Groningen speelt Kuiler even later het
le pianoconcert van Franz Liszt, met de
Groninger Orkestvereniging. Een rasartiest
met een respectabele techniek en bravoure,
schrijft de Provinciale Groninger Courant.
Al gauw brengt de VGZV, met Kuiler binnen
haar gelederen, de topsolisten Jo Vincent
Middelburg, Jan Kuiler thuis aan de vleugel ca. 1963.
Aan de muur Alphons Diepenbrock door Jan Toorop -
foto archief PZC.
Juli 2016
7
