f
De Paspoortstraat, met naast
het hek de uitbouw van het
tolhuis met twee ramen. Op
de achtergrond de hervormde
kerk op het Oranjeplein,
1920. (Fotocollectie
Gemeentearchief Vlissingen)
in de Paspoortstraat. Aan de overkant bij
de Burcht stonden helemaal geen huizen,
dat was een soort overhof van de buiten
plaats Doornlust, met voornamelijk bomen
en struiken. De topgevel van het gebouw
bestond uit gele IJsselsteentjes met een
soort vlechtwerk er in, zoals bij monu
mentenpanden. Tot 1919 heeft het dienst
gedaan als tolhuis. Toen zijn alle tollen op
Walcheren opgeheven omdat 'ze niet meer
van deze tijd waren'. Tot 1956 was het nog
in gebruik als woning. Toen is het na een
grondige verbouwing geschikt gemaakt als
vergaderzaal voor de Hervormde Kerk. Aan
de achterzijde werd het gebouw uitgebreid
met een keuken, een garderobe en enkele
toiletten. Er ontstond ook een doorgang
naar het aangrenzende gebouw Rehoboth.
De nieuwbouw zal ook dienst gedaan heb
ben voor die zaal, want daar was verder
niet veel accommodatie aanwezig. Een
oudere Souburger vertelde me tijdens de
afbraak van het gebouw dat hij er in 1956
aan gewerkt had als loodgieter. Toen hij on
der de vloer moest zijn voor de aanleg van
waterleiding ontdekte hij tot zijn grote ver
rassing nog een vrij grote kelder. Dat was
op zich nog niet zo verwonderlijk, want die
vind je wel vaker in oude huizen, maar het
was wel heel bijzonder dat de deuropening
van die kelder afgesloten was met een hele
zware, ijzeren deur. Die was wel twee cen
timeter dik en het hang- en sluitwerk was
zo ernstig verroest dat de deur bijna niet
meer open te krijgen was, Het is kennelijk
een brandvrije deur geweest en de kelder
zal ook gebruikt zijn om het tolgeld en an
dere waardevolle stukken in op te bergen.
Dat lag daar lekker veilig, ook voor diefstal.
Ooit is er uit het Gemeentehuis wel eens
zevenhonderd gulden gestolen. Al vanaf
ongeveer 1850 werd er in de kranten re
clame gemaakt voor 'brandkasten, brand-
kelders en branddozen'. Tijdens de sloop
van het gebouw in 2015 bleek de kelder
nog gedeeltelijk intact te zijn, maar de ijze
ren deur was er uitgehaald. Die zal wel voor
oud ijzer verkocht zijn.
Januari 2017
23
