Eigenaren
De eigenaar van een tol was meestal de
wegbeheerder, in dit geval de Commissie
van beheer van de straatweg tussen Mid
delburg en Vlissingen. Deze bestond uit de
burgemeesters en enkele raadsleden van
beide gemeenten. De gemeente Souburg
had niets over die weg te zeggen. Als er bij
voorbeeld gasleidingen aangelegd moes
ten worden, moest er eerst toestemming
gevraagd worden aan de Commissie. Er
moest zelfs nog voor betaald worden, zo
veel cent per meter. Er is nog wel eens een
proces geweest wie of nu eigenlijk eigenaar
was van een lapje grond.
Bij een tol hoort natuurlijk ook een slag
boom, anders zou men wel eens stiekem
door hebben kunnen lopen of rijden, zon
der te betalen. In een ver verleden moest
ook voor voetgangers en dieren betaald
worden, maar later alleen voor wagens en
rijtuigen. Voor wagens moest vijf cent per
keer betaald worden en voor rijtuigen tien
cent. Het lijkt niet veel maar voor mensen
die veel moesten reizen zoals kooplieden
bijvoorbeeld, kon het toch nog aardig op
lopen. Ook omdat bij ieder dorp of iedere
stad wel een tol was. Er was nog wel een
mogelijkheid om reductie te krijgen, door
het tolgeld af te kopen. Maar dan moest er
wel een flink bedrag ineens per jaar betaald
worden.
Tolgaarders
Het is heel moeilijk om de tolgaarders op
te sporen, ook omdat er in de oudere be
volkingsregisters geen beroepen vermeld
worden. De oudste die ik heb kunnen vin
den was Pieter Barentsen. Hij was gehuwd
met Johanna Bosschaart en ze kregen zes
kinderen die allen te Souburg geboren zijn.
In 1900 is Pieter aldaar overleden op de
leeftijd van slechts zevenendertig jaar. Na
hem of mogelijk ook al eerder werd Sara
Zeeveld tolgaarster. Een jaar later stierf ook
haar man, Marinus van de Woestijne, op de
leeftijd van vierenzestig jaar. Als weduwe is
ze gewoon in het tolhuis blijven wonen en
tolgaarster gebleven. Dat was ze vermoe
delijk tot 1913, want na die tijd woonde er
een andere familie in het tolhuis. Als naai
ster probeerde ze ook nog iets bij te ver
dienen, onder andere naaide ze voor boe
renfamilies in Welzinge. Dan gebeurde het
Het voormalige tolhuis in 2008. In 2015 is dit complex afgebroken; foto Jan Simonse.
(Fotocollectie Gemeentearchief Vlissingen)
Den Spiegel
24
