w: up Tekening (anoniem) van het in 1862 nieuwgebouwde pand Kerkstraat 11 op de hoek van de Oude Markt. (Privécollectie) de inkopen van buiten de provincie, zelfs de verse ingrediënten. Deze verbreding van het assortiment en activiteiten loopt gelijk op met het aanzien van het bedrijf en als vanzelf worden zij dan ook aangeduid met modieuze Franse be roepstitels. Zij waren reeds patissier, cuisi nier en confiturier, maar worden nu ook genoemd als confiseur, chocolatier en gla cier.17 Ondanks deze chique benamingen blijkt uit diverse delen van de administratie dat er geleverd wordt aan alle klassen van de bevolking: van arbeidersgezinnen die op bijzondere dagen taartjes en koekjes halen, middenstandsfamilies die af en toe uit de braafburgerlijke band springen en zich tegoed doen aan hoge luxe; tot aan de gegoede burgerij die wekelijks haar inko pen aan huis laat bezorgen. Het levert daarmee een prachtig tijdsbeeld op met heel wonderlijke inkijkjes in het sociale leven. Zo koopt de vrouw van een fabrieksarbeider op de werf één of zelfs twee keer per maand een zak koekjes of chocolaatjes. Op de rekening van een kinderrijke loodsenfamilie lees je in de vermeldingen van taart de verjaardagen terug. Diverse oudere dames van stand zijn welhaast afhankelijk van de heren Ouwerkerk, want het eigen personeel kan niet meer bakken zoals vroeger en toch houden ze wekelijks hun ontvangdag, waarop de een niet voor de ander wil onderdoen. Er is ook nog een modiste die zichzelf regelmatig trakteert op één taartje, misschien wel als welverdiende beloning na aflevering van een opdracht. Opmerkelijk is ook het eetpatroon van een zeer bekend burgemeestersgezin, zij lijken welhaast te leven op kroketten en pasteitjes. En ja, tenslotte is er ook nog die vrijgezelle jonkheer, die zelfs in de hoogzomer graag sneeuwballen met champagne blieft - je ziet hem zitten in de tuin. Het verklaart de hoeveelheid loopjongens, bakkersknechten en winkelmeisjes voor dit drukke bedrijf dat vrijwel dagelijks kleine en grote bestellingen de deur uit laat gaan. Soms gaat het met dozen en manden tegelijk per trein naar Middelburg en Goes waarvandaan het verder per bode wordt bezorgd, of per boot naar Zierikzee, naar Groede, Terneuzen en Hulst. Klanten door geheel Zeeland worden bediend. De heren Ouwerkerk staan op de hoogte van hun tijd, zij maken en leveren al het mogelijke op welke plek dan ook. Koken voor de tsaar In het late voorjaar van 1874 is het letterlijk een komen en gaan van hoge adel. In maart passeert het koninklijk jacht van de Engelse koningin Victoria met aan boord haar tweede zoon, de hertog van Edin burgh, met diens bruid, een Russische tsarendochter. Het levert een spektakel van saluutschoten op voor Vlissingen, maar daar blijft het bij. In de daarop vol gende weken schrijven de kranten vrijwel dagelijks over de aankomende kronings- April 2017 15

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 2017 | | pagina 17