Vlissingen, oeverlichten langs de
Westerschelde, slaven en de VOC en het
verhaal van een grootvader
Aafke Verdonk-Rodenhuis
Vlissingers vind je over de hele wereld,
wordt wel gezegd. Dat geldt kennelijk ook
voor de naam Vlissingen. Ons avontuur
lijke, maritieme verleden heeft daar wel
licht mee te maken. Jaco Simons vertelt
in Verre van Vlissingeneen serie van vier
artikelen over 'Vlissingens' in het buiten
land. Hij neemt ons mee naar Engeland, de
Verenigde Staten en zelfs Afrika. De eerste
aflevering gaat over het dorpje Flushing in
Cornwall, Engeland: A Flushing settlement
of het dorpje Vlissingen in Engeland. Jaco
Simons heeft intensief speurwerk verricht
en doet de geschiedenis van deze plek uit
de doeken.
Honderdvijftig jaar oeverlichten langs de
Westerschelde is het verhaal over de licht
jes langs de Schelde, veel bezongen als
symbool van veilig thuiskomen. Gertjan
de Boer gaat uitgebreid in op de historie
van deze lichten, maar maakt ook op zeer
begrijpelijke wijze de werking van de zoge
noemde lichtenlijnen duidelijk. Dat het stel
sel van lichten het varen op deze gevaar
lijke rivier veiliger maakte, mag duidelijk
zijn. De schrijver houdt ook een pleidooi
voor behoud van enkele lichtopstanden,
tenslotte gaat het hier om bijzondere his
torische objecten, die niet bij het oud ijzer
horen te belanden.
Bij het begrip slaven en slavenhandel ont
staat waarschijnlijk een associatie met
Afrika, de West-Indische Compagnie. Ook
Azië kende een omvangrijk en wijdvertakt
slavernijsysteem. Ruud Paesie onderneemt
aan de hand van enkele documenten een
zoektocht naar de herkomst van deze ak
ten en het verhaal erachter: Slave ola\
Slavenadministraties onder VOC-bestuur.
Door recente ontsluiting van archieven van
de Verenigde Oost-Indische Compagnie in
Azië en onderzoek daarvan wordt duidelijk
dat ook in dat deel van de wereld slavernij
bestond. Paesie maakt het verschil tussen
de trans-Atlantische slavenhandel en die
waarbij de VOC was betrokken duidelijk.
G-Jan Derksen vertelt in Abraham Gilles
Jongman (1886-1970) het verhaal van zijn
grootvader, een opa die een groot vertel
ler was. Jongman tekende in 1905 voor
de marine en bracht een groot deel van
zijn tijd bij de marine door in Oost-Indië.
De schrijver gaat in op de Vlissingse ach
tergrond van zijn opa, overgrootouders
woonden op het Eiland en de Maatschappij
Zeeland bezorgde ook deze familie werk.
De schrijver heeft niet alleen aandacht voor
het verhaal van zijn grootvader, maar ook
voor de taak van de marine in de Oost. Dat
een en ander niet altijd even soepel verliep
is duidelijk. G-Jan Derksen heeft over zijn
grootvader en de marine in de Oost een
boek geschreven.
Het muZEEumnieuivs bevat deze keer een
bijzondere bijdrage van Arthur Scheijde
over de jubileumexpositie 'Tocht naar
Chatham'. Het zal u niet ontgaan zijn dat
het dit jaar 350 jaar geleden is dat deze
tocht plaats vond. In de afgelopen maand
zijn er al allerlei activiteiten en herden
kingen geweest in Nederland en ook in
Engeland. De expositie in het muZEEum is
in samenwerking met Arthur Scheijde inge
richt, dus wie kan beter het verhaal achter
deze tentoonstelling vertellen.
Het Verenigingsnieuws door Francois Huls
bergen geeft het verslag van de tocht naar
Antwerpen op 21 april van dit jaar. Dat het
een geslaagde excursie was, wordt duide
lijk. Foto's van deze reis zijn te vinden op
de website van de Vrienden, het zijn er veel,
dus zeker de moeite waard om even te kij
ken.
Wij wensen u weer veel kijk- en leesplezier
met deze aflevering van Den Spiegel.
Den Spiegel
2
