staven uit de kajuit redden van de onder
gang. Eén van hen had zoveel staven goud
in zijn kleding gestopt, dat toen hij van de
Leymuiden afsprong en per ongeluk naast
het vlot in het water viel, hij door het ge
wicht van het goud als een blok naar de
bodem zakte en verdronk. De bravere Jan
Fredrik Scheyde voer op de Renswoude
verder naar de oost.
Alle vier de Scheyde broers kwamen in de
Oost op enig moment terecht in het hos
pitaal van Batavia. Drie van hen bliezen er
hun laatste adem uit. Adriaan Scheyde was
tegelijkertijd met zijn broer Jan Fredrik in
het hospitaal. Hij herstelde en reisde te
rug op de Woestduyn, leed schipbreuk bij
Westkapelle en werd door Naerebout ge
red. Indien Adriaan de schipbreuk van de
Woestduyn niet had overleefd, zou de fami
lie Scheyde volledig zijn uitgestorven.
Adriaan reisde terug naar huis in Amster
dam, trouwde driemaal en zette de familie-
lijn die aan een zijden draadje had gehangen
voort. Omdat zijn nazaat Evert Scheyde,
mijn overgrootvader, terecht kwam in het
Amsterdamse burgerweeshuis, ging het
verhaal over deze schipbreuk in de over
levering verloren. Door urenlang struinen
in archieven en de uiteindelijke vondst van
een kleine opmerking in een financieel
archiefstuk, kwam de heldhaftige Vlissingse
reddingsoperatie uit de VOC tijd weer on
der de aandacht. Dit verhaal had, net als
de drenkelingen en de redders, geworsteld,
maar kwam uiteindelijk toch weer boven.
Enige schilderij
Een paar jaar na publicatie van het boek
De Woestduynschipbreuk nader ontrafeld
uit 2010 nam de heer Kees Vliet Vlieland
telefonisch contact op met de mededeling
dat hij een schilderij had verworven van de
Woestduyn. De eerste reactie was 'Aha,
van de schipbreuk!', aangezien er alleen af
beeldingen van het schip bekend zijn nadat
het schipbreuk leed. 'Nee, van ervoor, een
aquarel', was het antwoord. Vol verwach
ting bracht ik een bezoek aan Vliet Vlieland
en zijn vrouw. Dit zorgde voor helderheid
in het verhaal. Het schilderij is een aqua-
rel op grootformaat met een bijpassende
contemporaine Rococo lijst. Bovenaan
staat de naam Wostduyn met tussen de
'O' en de 'S' nog een kleine letter 'e' toege
voegd. lange tijd is gezocht naar afbeeldin
gen van dit schip vol getuigd, maar tot dit
moment was slechts een kleine, zeer ruwe
schets gevonden van het schip in de baai
bij Kaapstad. De heer Vliet Vlieland bezit
het enige schilderij dat bekend is van dit in
Zeeland zo beroemde schip.
Het enige schilderij van de Woestduyn (collectie
C. J. Vliet Vlieland, Middelburg/foto: Arthur Scheijde).
Identificatie
De collectie van Het Scheepvaartmuseum
bevat enkele scheepsportretten die verwant
schap vertonen met dit schilderij. De Ley-
derdorp (1771), de Jonge Lieve (1774), de
Hoop (1778) en het Huys te Spyk (177?).
Zij zijn alle vier niet gesigneerd. Ze worden
soms toegewezen aan J. Houck omdat hij
wèl een vergelijkbaar portret signeerde van
de Beekvliet (1752). Het verschil van twee
decennia tussen de werken doet vermoeden
dat een andere schilder dan Houck de drie
van latere datum heeft geschilderd. Het
schilderij van de Woestduyn is linksonder
gesigneerd 'I.D.M.'.
De romp van de Jonge Liefde toont grote
overeenkomsten met het schilderij van de
12
Den Spiegel
