„.rsCURYVINO I t BK f E t n j I S r O G T E N £B EHBL U, PIERRE LE TURCQi DE VLlSSINiER, ia t}fri r- te" r- Jü- jö, wtvsnthrütk^i ci I*rroon<lc1 M« ba K^Jr-S-bip idetiüdTivlL" (k-ti O^iüE nv'. Jii fiflgpltbcs in Je jipn-ji 17^1 '7*1- ftwrA ;u m,ft# OpttUtnn,-. ui faWarity Uitit i'it An r>''Mn |AJ->J (lulw* t H H ft T T ft A ttw J. UJJ l.EEUW. IliH-HrrS-wpff 'j? d« HK(fc*fa h i n c l i i t 1 ïi Titelpagina van de hagiografie die in 1784 aan de da den van Pierre le Turcq werd gewijd, foto J. Francke, collectie ZB. Besluit Na Nicolaas Jarry was Pierre le Turcq de meest succesvolle kaperkapitein in de Vier de Engelse Oorlog. Hij wist in totaal negen schepen te veroveren en nog eens 22 te rantsoeneren. Van 22 rantsoeneringen en twee prijzen is een prijzengeld van 153.132 gulden bekend. Zijn geschatte totaalop brengst zal ruwweg tussen de drie en vier ton hebben gelegen.43 De jonge kapitein sprak bij velen tot de verbeelding, hetgeen zich uitte in gravu re en geschrift. Met zijn in juni 1782 van stapel gelopen brik de Zeeuw keerde het geluk zich tegen hem. Ofschoon hij zijn bemanning intensief oefende was hij niet opgewassen tegen de zwaarder bewapende HMS Defiance. Hij moest zijn schip na een kruistocht van vijf dagen en een gevecht van twee uur overgeven, waarbij Le Turcqs gezicht zwaar werd verminkt. Van zijn loop baan daarna is niets bekend. Dat de kwa- Januari 2019 liteiten van Le Turcq een dergelijke vlucht namen tijdens de Vierde Engelse Oorlog was, zoals vaker gebeurd in de geschie denis, deels te wijten geweest aan toeval. De aanstelling van Le Turcq als kaperka pitein vond namelijk eerder plaats dan de bedoeling was geweest. Na Brown werd aanvankelijk de Amerikaan William Harris als kapitein op de Jager aangesteld. Deze deserteerde echter nog voor het schip was uitgelopen. Diens vervanger bleek een gou den greep van de reder.44 JOHAN FRANCKE is historicus en als informatiespecialist van de afdeling Kennisdiensten en Onderzoek verbonden aan de Zeeuwse Bibliotheek te Middel burg. Hij publiceert regelmatig over de (maritieme) geschiedenis van Zeeland in de Nieuwe Tijd Noten 1 Middelburgsche Courant (MCO), 15 en 18 maart 1784, beide pag. 2; Leydse Courant, 30 oktober 1786, pag. 2; Zeeuwse Bibliotheek (ZB), Pamflet 4089. 2 Gemeentearchief Vlissingen (GAV), 387, Archief van der Swalme, stadsresoluties, 1568-1806, inv.nr. 5159, fol. 569, 23 maart 1782. 3 Nieuwe Nederlandsche Jaerboeken (NNJ) 17/II (Leiden, 1782) 767. 4 Met dank aan Kees de Baar voor inzage en gebruik van deze brieven. 5 De auteur werkt aan een studie over de Nederlandse commissievaart tijdens de Vierde Engelse Oorlog, welke in het voorjaar van 2019 verschijnt. 6 F. Nagtglas, Levensberichten van Zeeuwen, zijnde een vervolg op P. de la Rue, Geletterd, staatkun dig en heldhaftig Zeeland (Middelburg, 1888 1893) 484; J.E.J. Jurry, Genealogie van het ge slacht Jarry, branche de Hollande van 1450-1953 (Voorburg, 1952 en 's-Gravenhage, 1959) 20-21 en 24-29; http://www.terneuzen.com/historie/geschie- denis/devergetenkaperkapiteins/. 7 The National Archives, Kew (TNA), High Court of Admiralty (HCA) 42, inv.nr. 164. Brief aan Nicolaas Jarry van Jacques le Breton, 17 november 1781; Jurry, Genealogie van het geslacht Jarry' (beide drukken van 1952 en 1959) 5, 20-21 (1952) en 11, 13-14, 24-29 (1959). Vergelijk met: Peter van Druenen, Vissers, kapers, arbeiders. Vlissingen 13

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 2019 | | pagina 15