700 jaar stadsrechten (Vlissingen, 2015) 539-541
en noot 76-81. Nicolaas Jarry's zoon Michiel was
getrouwd met Elisabeth Magdalena Ghyslaine du
Plessis, vermoedelijk een zus van Pierre le Turcq.
Van Druenen stelt (op basis van A.J. van der Aa,
Biographisch woordenboek der Nederlanden, 130
132 en Nagtglas, Levensberichten van Zeeuwen.
Deel I, 483-484) dat Jarry van Nantes kwam, maar
doet dit op basis van secundair bronnenmateriaal,
terwijl hij niet de herziene, maar de eerste druk van
Jurry raadpleegde. Bekend is dat zijn vader Hendrik
met zijn vrouw al rond 1702 in Hoek woonachtig was
en de familie-genealogie aangeeft dat Jarry op 2
maart 1735 in Terneuzen (waarschijnlijk op het schip
van zijn vader) werd geboren en enkele dagen later
een Nederlandse baker en dito doopgetuigen kreeg.
Ook noemt Van Druenen Le Turcq waarschijnlijk
afkomstig van Duinkerken en een pagina verder
de Duinkerkse Vlissinger. Hij baseert zich daar
bij op Nagtglas (deel II, 788-789), die dit op basis
van mondelinge uitlatingen van tijdgenoten schreef.
Le Turcq is vermoedelijk niet ontsnapt - daarvoor
is geen bewijs - maar via een gevangenenruil naar
Vlissingen teruggekeerd. Le Turcq was op dat mo
ment nog herstellende van een zware verwonding.
8 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Interrogations Pierre le
Turcq.
9 Ibidem; Collectie brieven Kees de Baar. Brief van
de heer Dupuy te Nantes aan Pierre le Turcq te
Vlissingen (12 april 1782)il y a vos lorgnettes, y
un pair de lunette. Vos razoirs, bouile et vos effets
a votre utilité. Comme habit veste, culotte, chemise,
bas et mouchoirs, vos papiers...
10 Jan van Zijverden, 'The Risky Alternative: Dutch
Privateering During the Fourth Anglo-Dutch War,
1780-1783', in: David J. Starkey, E.S. van Eyck
van Heslinga en J.A. de Moor (red.), Pirates and
Privateers. New Pespectives on the War on Trade in
the Eighteenth and Nineteenth Centuries (Exeter,
1997) 197-199.
11 NNJ 16/4, 2274-2275; TNA, HCA 42 inv.nr. 164;
Van Zijverden, 'The risky alternatieve', 197-199;
http://www.terneuzen.com/historie/geschiedenis/
devergetenkaperkapiteins/.
12 Zeeuws Archief (ZA), Archief W.A. van Citters, inv.
nr. 4. Instructie van Jan Nortier aan Thomas Brown,
1781; TNA, HCA 32, inv.nr. 475; GAV 384, inv.
nr. 5088; W.P.C. Knuttel, Catalogus van de pam
flettenverzameling berustende in de Koninklijke
Bibliotheek. Vijfde deel 1776-1795 (Utrecht, 1978)
nr. 20020; Frank C. Bowen, The Sea. Its history
romance. Vol. II, 1698-1783 (London, [1925]) 121;
Howard I. Chapelle, The Baltimore Clipper. Its origin
and development (New York, 1988) 20. Chaloupen
of sloepen waren kleine vaartuigen die een diversi
teit aan schepen en tuigages konden omvatten.
13 NNJ, 16/III (1781) 1798-1799.
14 MCO, 2 en 16 juli, 5 en 24 september 1782; NNJ
17/I (1782) 369; TNA, HCA 42-164.
15 Ralph M. Eastman, Some famous privateers of New
England ([Boston (Mass.)], 1928) 5-6.
16 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Brief van Jan Nortier aan
Pierre le Turcq, 18 februari 1782.
17 NNJ 17/II (1782) 768.
18 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Journaal kaperbrik de
Zeeuw.
19 Licht zeil dat bij weinig wind wordt bijgezet ter zijde
van een hoofdzeil, door middel van een spier die
buiten de ra's uitgeschoven wordt. Dit leverde bij
circa windkracht vijf of meer groot gevaar op omdat
de winddruk dan hoger werd dan de tuigage aankon.
20 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Journaal kaperbrik de
Zeeuw, donderdag 6 t/m maandag 10 juni 1782;
GAV, 384, Archief Familie Mauritz, inv.nr. 5088.
Stukken m.b.t. de kaper Niet Verwagt.
21 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Journaal kaperbrik de
Zeeuw, dinsdag 11 t/m woensdag 12 juni 1782.
22 Idem, donderdag 13 t/m zaterdag 15 juni 1782.
23 Door het zeil in de geien tegen de ra's aan te trekken
liep het schip waarschijnlijk een knoop langzamer.
Door de geien van de korvijnagel af te halen vielen
de bramzeilen direct weer naar beneden waardoor
het schip meteen meer snelheid maakte.
24 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Journaal kaperbrik de
Zeeuw, zondag 16 t/m maandag 17 juni 1782.
25 Zo hoog mogelijk aan de wind zeilen.
26 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Interrogations Pierre le
Turcq.
27 Idem, Journaal kaperbrik de Zeeuw, dinsdag 18
t/m donderdag 20 juni 1782 en rantsoenbrief
Providence, 19 juni 1782.
28 Ibidem.
29 MCO, 4 juli 1782, pag. 2 en 6 juli 1782, p. 1-2. Meer
dan driekwart van de krant van 6 juli was gevuld
met de brief van Le Turcq.
30 TNA, HCA 42, inv.nr. 164. Interrogations Pierre le
Turcq Collectie brieven Kees de Baar, Brief van
Jarry aan le Turcq, Vlissingen, 5 augustus 1782.
31 MCO, 14 september 1782, p. 2.
32 TNA, HCA 42, inv.nr. 164, Berigt en conditien der
Lyfrente Societeit van overleeving, opgerigt bin
nen Vlissingen, onder de zinspreuk De Zekere
14
Den Spiegel
