stelling van 75 wegens beschadiging van
de sluizen.
SS German
Een dag later kwam het SS German in Vlis-
singen aan. De ontscheping verliep vrijwel
gelijk aan die van de Arundel Castle met
een toespraak door de directeur van de
NZASM.
De meeste passagiers kwamen uit Pretoria
en hadden over de reis naar East London
vier dagen gedaan. Toen zij daar arriveer
den werden ze uitgescholden. Het waren
niet allemaal NZASM-ers, er waren ook
Zuid-Afrikaanse burgers bij die bevel had
den gekregen het land te verlaten.
Er waren klachten over de voeding maar
ook waardering voor kapitein Sylvester en
zijn bemanning, Tijdens de reis had een
commissie de kapitein schriftelijk gevraagd
om beter voedsel, bereiding/verdeling en
meer voeding voor kinderen. Ook vroeg
men om schoner bestek, meer wasgelegen
heden en schonere toiletten. Dat verzoek
kreeg wel aandacht.
Tijdens de reis werden twee kinderen gebo
ren, een kreeg de namen Maria Germana
Oceana, en een passagier was overleden.
Om 12 uur vertrokken de repatrianten met
een extra trein richting Roosendaal.
Nummer drie
Dat was de Hawarden Castle die op 22 au
gustus arriveerde. Het schip had de qua-
rantainevlag in top want onderweg was on
der de kinderen mazelen uitgebroken. Een
meereizende Amerikaanse arts had hen
goed behandeld, op zijn advies kregen de
kinderen en hun moeders extra eten.
Nadat de quarantainedokter het schip had
vrijgegeven kon het de haven in. Het de-
barkeren verliep vlot. Een aantal werkne
mers van de firma Van den Wall Bake en
Co was al eerder aan boord gegaan en had
zich over de bagage ontfermd. De passa
giers hoefden alleen een adres op te ge
ven waar hun bagage heen moest worden
gezonden. Bovendien had de minister van
financiën vrijstelling van visitatie verleend.
De passagiers vormden een gemengd ge
zelschap: NZASM-ers, overige Nederlanders
onder andere enkele Zeeuwen, Belgische
en Nederlandse Rode Kruismedewerksters
en een groep vreemdelingen.
Een van de passagiers was de kleinzoon
van president Paul Kruger die met zijn gezin
om gezondheidsredenen naar Nederland
was gekomen.
De Nederlandse Rode Kruiszusters werden
door een bestuurslid van deze organisatie
toegesproken en kregen bloemen.
Het Foreign Office had de Engelse consul
in Vlissingen opgedragen voor vreemdelin
gen de thuisreis te regelen. Hij was ter
plaatse aanwezig voor het verstrekken van
reisbiljetten en zo nodig enig reisgeld.
Een aantal Nederlanders beschikte bij aan
komst niet over geld. De gemeente Vlissin-
gen betaalde hun treinkaartje en verstrekte
zakgeld, in totaal ongeveer 300 gulden.
Een aantal Italianen, Oostenrijkers en Rus
sen weigerde van boord te gaan, zij wilden
naar Londen om te protesteren tegen hun
behandeling. Zij waren van hun bed ge
licht of willekeurig op straat aangehouden,
Portret van Paul Kruger, circa 1900.
ie Rijksmuseum.
26
Den Spiegel