schepen in Vlissingen, net als Abraham
Louijssen. Jan Swart was commissaris van
de Assurantiekamer en het Zeerecht.
Vlissingers die rechtstreeks betrokken wa
ren bij de slavenhandel ontplooiden vaak
allerlei gerelateerde economische activi
teiten. De familie Louijssen is een goed
voorbeeld. Abraham Louijssen was één van
de belangrijkste slavenhandelaren van de
stad. Zijn handelsfirma, Snouck Hurgronje
Louijssen, reedde vooral slavenschepen
uit naar Loango-Angola. Daarnaast dreef
de firma echter een levendige textielhandel.
Het is geen toeval dat textiel een belang
rijk exportproduct was voor West-Afrika
en Abraham Louijssen was een expert op
dit gebied. Hij kocht textiel bij de Zeeuwse
Kamer van de VOC, maar liet het ook im
porteren uit Frankrijk en Engeland. Veel
Walcherse slavenhandelaren (waaronder
de Middelburgse Commercie Compagnie)
klopten bij hem aan om textiel te kopen.
In 1775 verkocht Louijssen een gortmo
len, die hij mogelijk vóór die tijd zelf ex
ploiteerde. Slavenhandelaren kochten vaak
grote hoeveelheden gort als voedsel voor
de mensen die zij in West-Afrika aankoch
ten. Abraham was ook compagnon van de
firma Johannes Louijssen Zoon, die on
der meer de buskruitmolen Zeefortuin ex
ploiteerde. Ook buskruit was een belang
rijk exportproduct voor de slavenhandel.
Daarnaast handelde Johannes Louijssen in
West-Afrikaanse ivoor. Volgens Gallandat
was hij zelfs de meest kundige Vlissinger op
dat gebied.
De familie Louijssen was geen uitzondering
in het combineren van economische activi
teiten. De gebroeders De Zitter namen van
af 1765 ook deel aan de buskruitproductie,
toen zij het initiatief namen voor een nieu
we buskruitmolen. De onderneming van
Adriaan Kroef exploiteerde naast een vloot
slavenschepen ook twee lijnbanen in de
stad. Het combineren van activiteiten was
een manier van risicospreiding: verliezen of
tekorten in de ene bedrijfstak, konden wor
den opgevangen door de andere. Zelfs als
een slavenreis bijvoorbeeld verlies oplever-
LVST iif.ï S C II Y P f,
Die in 't gopasfeèrde Jaar J736. van de SadViiG*
SiisfiEK nyn
UitMTtüd en Biatx n ge-kimm.
Oo^o^fi:hi p rweepinien tier [a Öorioijichtx'pen ;li:e;naJe:j
jteyouKitUi r >r'"i
tmnrtel, Tiurda
Kust van Güiuue.
1 om Sfaert naar Gumde,
3 dito njsr Angola,
5 naar Sint Ëulhiiius,
i naar London,
1 naar Nervfi.
1 naar Ouliï,
nsiar Noorweegcn.
1 tor tValvtsvJuigir.
2 letters ter Cabdjtuiw-
1 (Veikogtj nr.af Dordrcgr
i fier Verkoop^ uiüir Zao-
nkzw,
1 (ter Sleetc Verkoel) DM*
Plu 1st.
25 Schepen LitïoMild.
van 'r Coovoij jcren-
schepao 3]1 den ij-sdet,
*flfl (3C ï%,Uït VILLI <1üïn«iEïr
2 7,vrJe geweest om Slaves
na Guinee. van Suriname:),
1 dito v:.ii Sin; Euftariuï
1 dito vjirr tis BarticsfuSi
düo vjm Sarin:,men en
li-.tisr van Sint fit wüds.
1 riito mar AngolajvmSu-
rijiameu.
2 van St. Eoftitóti,
1 was gedestincerd near Sr,
EtiUafitts, ft ruif boleha-
dLgt tót Enjjektid.
r vnn fiïo Krfequeiw,
van London.
l van Mervfl,
a van NrorweqgeiL
vnn (1c W.-ii■.-n|T.;r.
a Hookers van deCebdjau a-
vmifisr,
1 Schip {cm van hier te va
ren) vsn Oostende.
13 Schepen Hinden jtcitotneti.
Bericht uit de Middelburgse Courant van 6 januari
1759; met vermelding van 2 en 3 slavenschepen,
respectievelijk naar de Bocht van Guinee en naar
Angola. Krantenbank Zeeland.
de, was het mogelijk om toch winst te halen
door voor dezelfde slavenreis het buskruit,
de gort of het textiel te leveren.
Belang voor de stad
Bij de uitreding van een slavenschip waren
de diensten van honderden mensen nodig.
Dat leverde een hoop economische acti
viteit op, die Vlissingen goed kon gebrui
ken vanwege de zware concurrentie met
Hollandse havensteden. Slavenschepen
hadden gemiddeld 36 bemanningsleden en
bleven doorgaans ongeveer 18 maanden
weg. Bovendien kwamen er in Afrika nog
honderden mensen als slaaf aan boord en
was het daar maar beperkt mogelijk om
provisie in te kopen. Er waren dus heel veel
Vlissingers die nooit aan boord van slaven
schepen kwamen, maar die wel betrokken
waren bij de slavenhandel. In de jaren tus
sen 1760 en 1780 was naar schatting een
kwart van al het in de stad verdiende geld
op de één of andere manier verbonden met
Juli 2019
5
