De Slag om De Schelde
En toch wandel ik langs het belangrijkste
Europese slagveld uit het najaar van 1944,
een gewoon stukje kust waar even alles
om draaide, aldus journalist/schrijver Geert
Mak in zijn boek In Europa terwijl hij op een
regenachtige dag over de Boulevard van
Vlissingen wandelt.
Lange tijd kunnen het bombardement op
Rotterdam, de landing in Normandië, ope
ratie Market Garden en het Ardennenoffen
sief op veel meer aandacht rekenen dan de
strijd die in onze omgeving is gevoerd.
Inmiddels wordt langzamerhand het be
lang van de Slag om de Schelde tijdens de
Tweede Wereldoorlog op waarde geschat.
Op 6 juni 1944 voeren de geallieerden een
geslaagde landing uit in Normandië. Het
terugdringen van de Duitsers in Frankrijk
gaat snel. Eind augustus bevrijden ze Parijs
en begin september bereiken ze de Bel
gisch-Franse grens. Antwerpen, met de
belangrijke havens, komt op 4 september
1944 in geallieerde handen. Alle voorra
den, dus elke kogel en elke liter brandstof,
moeten nog steeds vanuit de havens aan
de Franse kust worden aangevoerd. De
afstand tussen deze havens en de steeds
verder oprukkende legers wordt iedere
dag groter. Ook de verwoeste dorpen, de
beschadigde wegen en de door de Duit
sers opgeblazen bruggen maken het ver
voer van de noodzakelijke voorraden er
niet eenvoudiger op. Het gebruik van de
Antwerpse havens zou de afstand met het
front met honderden kilometers verkorten
en daarmee een groot logistiek probleem
oplossen. Voor de bevoorradingsschepen is
de haven echter nog niet bereikbaar om
dat alle oevers van de Westerschelde nog in
vijandelijke handen zijn. Daarbij is Walche
ren bijna letterlijk door de Duitsers in een
betonnen vesting veranderd.
De Duitse legerleiding is zich er terdege van
bewust dat het gebruik van de haven van
Antwerpen door de geallieerde legers door
slaggevend kan zijn in de verdere strijd.
Soldaten van het 4e Commando plaatsen op 1 no
vember 1944 markeringslint nabij de Oranjemolen
ter voorbereiding van de landing; gemengde techniek
C. van der Burght. (Historisch Topografische Atlas
Gemeentearchief Vlissingen)
Dan besluit de geallieerde legerleiding, op
advies van de Britse bevelhebber Mont
gomery, van tactiek te veranderen. Het
Westerscheldeprobleem wordt omzeild en
in plaats daarvan proberen de geallieerden
met luchtlandingen en een grondoffensief
(operatie Market Garden) via Arnhem door
te stoten naar het Duitse Ruhrgebied. Deze
operatie, die in de tweede helft van septem
ber 1944 plaatsvindt, loopt op een misluk
king uit. Het belangrijke Duitse Vijftiende
Leger maakt tijdens deze periode van de
gelegenheid gebruik om vanuit de ingeslo
ten posities in Frankrijk en België via de
Westerschelde over te steken en zich in vei
ligheid te brengen. De Duitse verdediging
in Zeeland en Brabant krijgt hiermee een
forse versterking. De geallieerde aandacht
richt zich wederom op het vrijmaken van
de Westerschelde en het gebruik van de
Antwerpse havens. Er wordt een plan op
gesteld dat uit vier onderdelen bestaat:
1. Het blokkeren van de ingang naar Zuid-
Beveland nabij Woensdrecht
2. Het terugdringen van de Duitsers in
Zeeuws-Vlaanderen (operatie Switch
back)
6
Den Spiegel
