Herdenken
Dit jaar staat in het teken van 75 jaar Slag
om de Schelde. We herdenken de grote mi
litaire operatie die de bevrijding van dit deel
van Nederland betekende.
Op 4 september 1944 valt Antwerpen, met
de belangrijke havens, in geallieerde han
den. Echter, de havens zijn niet te berei
ken, de rivier de Schelde is niet te beva
ren, de oevers zijn nog in Duitse handen.
Vlissingen is meer dan ooit een vesting, in
beton.
Vanaf begin oktober zetten de geallieer
den door bombardementen op de dijken
Walcheren onder water, de inundatie. Op
1 november begint de aanval door de lan
ding op het strandje bij de Oranjemolen,
'Uncle Beach'. Resultaat is dat op 4 no
vember Vlissingen is bevrijd.
Deze aflevering van Den Spiegel vertelt
naast het militaire verhaal ook wat een en
ander voor de inwoners van Vlissingen be
tekende. Niet alleen in de dagen van strijd
voorafgaand aan de bevrijding, maar alle
bezettingsjaren door.
Hoe zag het leven eruit, ook na de bevrij
ding. Niets is normaal, verwoesting alom,
gebrek aan van alles en dan ook nog het
water.
Wij, de samenstellers van deze Spiegel,
zijn van na de oorlog. We moeten uitgaan
van de feiten die zijn vastgelegd, de verha
len in onze families en daarbuiten. De lit
tekens zijn nog te zien aan huizen uit die
periode, ingemetselde stukken in een muur,
granaatgaten in plafonds. Ook brandplek-
ken in vloeren waar soldaten in die novem
berdagen op hun primussen kookten. Maar
ook bij mensen, die soms jarenlang niet
spraken over wat hen was overkomen.
Soms zijn er ook goede, zichtbare herinne
ringen als in de kelder van mijn huis, waar
in die novemberdagen een Canadese sol
daat een muurschildering heeft gemaakt
van St. Joris en de draak, de strijd tegen
het kwaad symboliserend. Toch ging er
voor mij als kind altijd een zekere dreiging
van uit. Of dat was vanwege oorlog of om
dat de draak erg angstaanjagend is afge
beeld vraag ik me af.
We herdenken de strijd en we gedenken
de mensen die deze voerden. Respect is
hier zeker op zijn plaats. Respect voor het
enorme verlies aan mensenlevens, soldaten
voor wie Vlissingen niet de thuishaven was
en de vele Vlissingse burgers die het leven
lieten tijdens de oorlog. We hopen hier een
zo goed mogelijk beeld te geven van facet
ten van het leven in die tijd. Natuurlijk is
het een onvolledig beeld, we kunnen niet
alles vatten in onze verhalen. Vanuit ons
standpunt nu is het moeilijk te bevatten hoe
het leven voor de gemiddelde inwoner van
Vlissingen, in die periode door ging.
Aafke Verdonk-Rodenhuis
Muurschildering van St. Joris en de Draak,
1944; foto A. Meerman. (Privécollectie)
Oktober 2019
3
