oog identiek. De ingekleurde kaart laat zien
welke kleurstelling de schoorsteenbanden
hadden. Zo deed zich de mogelijkheid voor
om de rederij te achterhalen. Dit was de
Deutsche Ost-Afrika Linie uit Hamburg.
De Vlissingse Courant uit de periode 1890
tot en met 1914 bood de gelegenheid,
om in de vaste rubriek van Zeetijdingen
naspeuringen te doen naar de komst van
schepen van de Deutsche Ost-Afrika Linie.
(Verder in het artikel D.O-A.L. genoemd.)
Ook in de Middelburgsche Courant vinden
we berichtjes over de D.O-A.L.
Deze rederij werd rond 1888 in het leven
geroepen als gevolg van het streven van de
Duitse regering in Berlijn, om een lijndienst
op te zetten naar Duitslands koloniaal be
zit in Oost-Afrika. Het was de reder Adolph
Woermann uit Hamburg die met grote sub
sidies van de Duitse regering de D.O-A.L.
organiseerde. De rederij startte haar activi
teiten op 23 juli 1890 met een lijndienst op
Zanzibar. De inname van Zanzibar door de
Britten en twee schipbreuken zorgden de
eerste drie jaren voor grote logistieke pro
blemen. De Middelburgsche Courant van
4 augustus 1890 schreef, dat de ss Gerwerd
Woermann met gezagvoerder Hupfer op
de rede van Vlissingen passagiers en la
ding had ingenomen voor Belgisch Congo.
Het binnenlopen in de Buitenhaven en de
Binnenhaven, was een geldkwestie. De
concurrentie in de scheepvaartwereld was
enorm, waardoor men ongemak op de
koop toenam. Passagiers werden dan met
sleepbootjes van en naar het schip van de
D.O-A.L. gebracht. Slechts een enkele keer
komt een schip in de Buitenhaven aan de
pontons van de Maatschappij Zeeland.
Op de heenreis deed de Duitse rederij de
havens van Amsterdam en/of Rotterdam
aan. Amsterdam voor passagiers en Rot
terdam voor goederen, die via Rijnscheep
vaart werden aangevoerd.
De Vlissingse Courant van 19 februari 1893
meldt dat ter reede was aangekomen het
stoomschip Admiral van de Deutsche Ost-
Afrika Linie een door het Duitsche Rijk
gesubsidieerde Poststoomvaartlijn. Om de
maand zullen de boten van die lijn Rotter
dam en Vlissingen aandoen, doch voorlopig
werden naar Vlissingen alleen passagiers
en mail overgebracht.
Het overzicht van het jaar 1897 is illustra
tief voor alle Zeetijdingen met betrekking
tot de komst van D.O-A.L. schepen in de
haven van Vlissingen in de periode 1893
1914.
Zeetijdingen uit de Vlissingse Courant over
het jaar 1897:
12 maart Het nieuwe dubbelschroefschip ss König
van de D.O-A.L. is onderweg van Mar
seille via Lissabon naar Vlissingen.
19 mei ss Admiral is vanuit Lissabon onderweg
naar Vlissingen voor ontscheping van
mail en passagiers.
11 juni ss Reichstag is vanuit Lissabon onderweg
naar Vlissingen voor ontscheping van
mail en passagiers.
30 juni ss Bundesrath is onderweg uit Zuid-Oost
Afrika via Lissabon naar Vlissingen voor
ontscheping van mail passagiers.
3 september ss Kaiser met kapitein Stahl is via
Lissabon onderweg naar Vlissingen voor
ontscheping van mail en passagiers.
15 oktober ss Reichstag is onderweg van Lissabon
voor ontscheping van mail en passa
giers.
1 november ss Bundesrath met kapitein Arthausen in
onderweg van Lissabon naar Vlissingen
voor ontscheping van mail en passa
giers.
Uit de Zeetijdingen in de onderhavige pe
riode komt duidelijk naar voren dat de
D.O-A.L. uiteindelijk een drietal routes on
derhield, namelijk de Suez-kanaaldienst
voor Oost-Afrika, de Kaapdienst voor West
en Zuid-Afrika en een dienst op Brits-Indië.
Veel van de schepen die op deze lijnen voe
ren ontscheepten hun mail en passagiers
in Vlissingen. Zo kunnen we stellen dat
Vlissingen behoorlijk wat aanloop kreeg,
hetgeen zeer lucratief was voor de hotels,
de Maatschappij Zeeland en het spoor naar
Duitsland. Opvallend is dat passagiers re
gelmatig verder reisden met de mailboten
naar Engeland.
April 2020
9
