van onder de indruk was geraakt. Ook Fie
was vervreemd van haar familie. Zo ont
dekte zij dat haar moeder was hertrouwd
tijdens haar afwezigheid. De twee vonden
steun bij elkaar en Jean-Louis werd voor
het eerst echt verliefd. In klederdracht zon
gen ze samen liefdesduetten in zowel bin
nen- als buitenland. Een jaar na de schei
ding van Coba in 1912 trouwde hij met Fie.
Ze keerden terug naar Nederlands-Indië in
1913, dit keer voor drie maanden. Hierna
ging het stel wonen in de Vondelstraat in
Amsterdam.
Oorlog
Vanwege het uitbreken van de Eerste
Wereldoorlog werd optreden onmogelijk,
een groot financieel probleem voor het stel
dat inmiddels moest zien rond te komen
van het artiestenbestaan. Jean-Louis greep
terug naar de journalistiek en werd oor
logscorrespondent voor het Amsterdams
Handelsblad. Omdat hij de enige zoon was,
mocht hij niet vechten voor zijn land, tot
zijn grote frustratie. Hij wilde een bijdrage
leveren aan de situatie en besloot op te
treden voor soldaten. Omdat zijn reper
toire niet paste in de militaire sferen begon
hij een samenwerking met Dirk Witte en
schreef 'soldatenliedjes'. Eén hiervan werd
een van zijn bekendste liedjes: Mensch,
durf te leven
Na de oorlog beleefde het amusement een
hoogtepunt. Mensen hadden behoefte aan
meer entertainment en de markt voor dans,
cabaret en goochelarij werd groter. Helaas
betekende dat niet de jackpot voor Swiep.
Door de groei van het entertainment was er
plotseling veel meer concurrentie. Lieden
met wie hij eerder samenwerkte, konden nu
ook ergens anders terecht, waaronder zijn
vrouw, Fie. Zij verliet Swieps cabaret om
zich te focussen op acteren. Ze werd een
invloedrijke toneeldiva, maar distancieerde
zich hierdoor steeds meer van haar man.
Jenny
In een café ontdekte Jean-Louis Jenny
Gilliams, een Belgische zangeres. Hij intro-
Jean-Louis Pisuisse, ca. 1925;
foto H. Berssenbrugge. (Zeeuws Archief,
Historisch Topografische Atlas Vlissingen)
duceerde haar in zijn cabaret in 1920 en
opnieuw werd Swiep verliefd op zijn tegen
speelster. Jenny was zorgzaam en kon
goed met geld omgaan. Ze was de rust en
zekerheid die Jean-Louis op dat moment
zo hard nodig had. Toch bleef hij geven om
Fie en hij schreef haar regelmatig brieven,
ook al wist zij dat hij vreemdging. Deze
correspondentie leverde weer spanning op
met Jenny. Na de geboorte van dochter
Jenneke koos Swiep volledig voor Jenny.
Samen met hun pasgeboren dochtertje en
Freddy, Jenny's zoon uit een eerder huwe
lijk, gingen ze wonen in Den Haag. In sep
tember 1925 keerde hij weer terug naar
Nederlands-Indië, waar hij diezelfde liedjes,
die hij eerst met Fie zong, met Jenny ten
gehore bracht. De twee jonge kinderen ver
bleven bij zijn zus Hans. Eigenlijk had het
stel geen geld om zich deze reis te kunnen
veroorloven, maar hij wilde het te graag.
Onderweg verdienden ze geld met optre
den om de oversteek te kunnen betalen.
Eenmaal aangekomen in Indië boekten ze
veel successen en verdienden eindelijk het
geld dat ze altijd al wilden hebben. Maar
het was ook een lastige tijd waarin beiden
ziek werden, veel afvielen en lekgeprikt
April 2020
5
