Spoorstad Vlissingen
Jules Braat
Van 1876 tot 1940 speelde Vlissingen een
belangrijke rol in het internationale verkeer.
Op 15 mei 1876 opende de Stoomvaart
Maatschappij Zeeland een dienst
tussen Queensborough en Vlissingen v.v.
Na aankomst in Vlissingen kon per trein
verder worden gereisd.
Aanvankelijk bestonden de boottreinen alleen
uit zitrijtuigen wat bij lange afstanden niet erg
comfortabel was, ook reden er geen
restauratie- of slaapwagens mee.
Soms kon tijdens een langere stop
bijvoorbeeld bij locomotiefwisseling in
de stationsrestauraties een maaltijd worden
genuttigd of van een toilet gebruik worden
gemaakt.
Wagon Lits (WL)
In december 1874 werd door de Belgische
ondernemer Georges Nagelmaekers de
Wagon Lits (WL) opgericht, officieel Com
pagnie Internationale des Wagon Lits et des
Grand Expess Européens, met het hoofd
kantoor in Brussel later in Parijs. Nagel-
maekers had tijdens een reis door de
Verenigde Staten luxe treinen met slaap
wagens gezien en werkte dat concept voor
Europa uit. Hij wist met diverse spoorweg
maatschappijen overeenkomsten te sluiten
voor de inzet van slaap- en restauratierijtui
gen in bepaalde treinen. In de loop der ja
ren slaagde hij er ook in internationale trei
nen te laten rijden, zoals de Oriënt Express,
Rheingold enzovoort.
Rekening houdend met in Duitsland sterk
levende nationalistische gevoelens werd
daar in 1896 een dochteronderneming
opgericht de Deutsche Eisenbahn Speise-
wagen Gesellschaft (DESG).
Restauratierijtuigen (R-rijtuig)
Vanaf september 1885 werd door Wagon
Lits een restauratierijtuig Vlissingen vice
versa ingezet. Het was de bedoeling dat het
zou doorrijden tot Keulen maar onderhan
delingen daarover met de Pruisische spoor
wegen waren nog niet afgerond. Alleen rei
zigers met een 1e klas biljet (of 2e klas met
bijbetaling) konden er gebruik van maken
en consumptie was verplicht.
Het in Oostenrijk gebouwde rijtuig woog
20 ton, was 13 meter lang en 3 meter
breed. Het interieur bestond uit een keuken
en twee afdelingen met tafeltjes en stoe
len voor 27 personen, waarvoor een con
ducteur, kelner en kok klaar stonden. Het
rijtuig, een doorgangstype, had aan beide
zijden een overdekt balkon waarop aan één
kant een WC en ijskast waren aangebracht.
Al in november moest het rijtuig voor her
stel naar Parijs.
In 1886 werd een nieuw, in Neurenberg
gebouwd, rijtuig in gebruik genomen. Het
woog 27,5 ton, had plaats voor 36 personen
en beschikte over twee balkons, een instal
latie voor warm water, toilet, ijskast, keu
ken, bergruimte onder andere voor vlees.
Beginperiode
Over de beginperiode van WL in Vlissingen
is weinig bekend. Eerst vanaf 1897 komen
we namen tegen van inwoners die bij WL
werkten als beambte, bediende of conduc
teur.
Gustave Jean Charles Retsin, vermoedelijk
een Belg of Fransman was controleur, ook
is er sprake van een werkmeester, onge
twijfeld voor onderhoud van materieel.
In juni 1888 werd de chef van de R-wagens
Edwin James Down overgeplaatst van
Vlissingen naar Marseille, hij werd opge
volgd door A.L.F.G. de Groof die op de
Nieuwendijk café Klomp exploiteerde.
Down en Klomp waren een maand tevoren
16
Den Spiegel
