Een apart object
Niek Peters
14 maart 2020. Later zullen vele historici
zich buigen over wat er toen is gebeurd.
Door de maatregelen van de overheid in
verband met het coronavirus moest ons
muZEEum de deuren sluiten. Geen bezoe
kers, geen dienstdoende vrijwilligers en
medewerkers, geen inkomsten.
Wel bracht Omroep Zeeland een nieuw pro
gramma: Trots op Zeeland. Hierin wordt
aandacht besteed aan aparte objecten en
die zijn er heel veel in het muZEEum. Bij
zonder zijn bijvoorbeeld de spijkerkist, het
allemansendje, de Biber, de gevelsteen van
het boogschuttersgilde en het halfmodel
van het schip de Sabangbaai. Dit is nog
maar een bescheiden keuze uit de vele
aparte objecten die in het muZEEum aan
wezig zijn.
Het object waarover ik iets mocht vertellen
werd het schaalmodel van de Sabangbaai.
Over dit halfmodel hier meer.
Het halfmodel van de Sabangbaai is een
van de vele halfschaalmodellen die wij heb
ben. Halfschaalmodellen werden gemaakt
vanaf de ontwerptekening van een schip.
Dit model is gemaakt in de timmerfabriek
van de Schelde.
Met de tekeningen en een dergelijk model
kon de vertegenwoordiger van de Schelde
in de trein naar de opdrachtgever. En ik zie
het zo voor me, in de directiekamer van de
mogelijke opdrachtgever het schaalmodel
laten zien en dan "heren, zo gaat uw schip
eruit zien".
En met succes, want de Sabangbaai is on
der bouwnummer 104 in 1902 - 1903 ge
bouwd.
De opdrachtgever was de Mij. Zeehaven
Kolenstation Sabang (Sumatra-Neder-
landsch Indië).
De Sabangbaai zelf is gelegen in een klein
eiland aan de noordelijke punt van Sumatra
op het eiland Pulau We.
De Sabangbaai was bekend als een kolen
bunkerhaven. De stoomschepen konden
maar een beperkte hoeveelheid kolen mee
nemen en het bunkerstation Sabangbaai
was nodig voor de schepen die vanuit
Afrika doorvoeren naar Hong Kong en ver
der. De Mij. Zeehaven- Kolenstation Sabang
exploiteerde de haven en de bunkerfacili
teiten. De kolen kwamen uit Sumatra. De
bunkerhaven was ook van groot strategisch
belang. In die tijd was er de Atjeh-oorlog
gaande(1873-1914).
Voor het aan- en afmeren van de schepen
had men een sleepboot nodig. De KMS
mocht die uiteindelijk bouwen. De offerte
vermeldt een bedrag van 61.000,00 gul
den. De uiteindelijke kosten voor de KMS
waren 75.000,00 gulden er is dus niets op
verdiend.
Het halfmodel van de Sabangbaai. (Collectie muZEEum)
Juli 2020
25
