Maand Begraven in de kerken Begraven op de kerkhoven Totalen Jan 17 38 55 Feb 7 25 32 Mrt 10 43 53 Apr 13 46 59 Mei 11 43 54 Juni 14 60 74 Juli 47 220 267 Aug 48 254 302 Sep 30 185 215 Okt 23 132 155 Nov 6 62 68 Dec 18 55 73 Totaal 1407 Begraven personen in 1666 in Vlissingen; bron: kerkelijke rekeningen HG Vlissingen, inv.nr 788. Met zoveel doden die begraven moeten worden is ruimte een probleem. De reke ningen laten zien dat de grafdelvers loon krijgen uitbetaald voor het verdiepen en ophogen van de graven. Zo krijgen in 1666 Boudewijn Pietersen, Daenneel Bartelsen en ene Isaak elk 3 ponden en 15 schellin gen Vlaams (22,50 gulden) voor de graf werkzaamheden. Uitgaand van 1 gulden arbeidsloon per dag, waren ze daar ruim vier weken mee bezig. Op de kerkhoven stonden knekelhuisjes. Daar werden de botten in verzameld van geruimde graven, dat scheelde nog meer ruimte. In de rekening over het jaar 1624/1625 le zen we dat het pakhuis dat Jan van Pere huurde van de kerk, gelegen aan de noord zijde van de toren, werd afgebroken en de opengevallen ruimte werd bij de begraaf plaats getrokken. Begraven Tot begin negentiende eeuw werden de doden binnen de muren en wallen van de stad begraven. In het handschrift van Jasper Jaspersen Brasser (1754) is te vin den hoe dat begraven in zijn werk ging. 'Groote lycken' en 'cleyne lycken', wel of niet in de kerk begraven worden, een ei gen graf of een kerkengraf, alles heeft zijn prijs. Op de kerkhoven kon men zelfs onder de 'klinkers' (bestrating) van het kerkhof een rustplaats vinden. Voor het terugleg gen van de klinkers werd dan 5 schellingen in rekening gebracht. Op de begraafplaats van de Oostkerk kwamen tevens de armen terecht en overledenen uit het gast- en weeshuis. Voor criminelen en diegenen die 'syn leeven koomen te verkorten' was op het kerkhof van de Kleine- of Middelkerk een aparte plek ingeruimd. De grafdelver mocht een lijk pas begraven als de lijkdie- Plattegrond van Vlissingen, van links naar echts (om kaderd in rood): de Sint Jacobskerk, de Kleine of Middelkerk en de Oostkerk. (Zeeuws Archief, Historisch Topografische Atlas Vlissingen) Juli 2020 5

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 2020 | | pagina 7