is de naam verengelst. Saba gaat er prat
op in dat de vroegste geschiedenis vooral
Engels zou zijn. Een voorbeeld is de dis
cussie op het eiland omtrent de geografi
sche benaming 'Parijs', Volgens sommigen
is dit juist een Nederlandse verbastering
van het Engelse woord parish (parochie).
Stemmen gaan op om de naam dan ook
'terug' te veranderen. Het toeval wil dat
een verre voorvader van een vriend van mij
reeds planter op Saba was. Deze Vlissinger
Jan Willemsz de Zeeuw noemde in zijn hu
welijkse voorwaarden in 1669 drie planta
ges, waaronder de plantage met de naam
Parijs. De plantage is door alle oorlogen in
de zeventiende eeuw al lang verdwenen,
maar de naam is blijven voortbestaan. Een
andere herinnering aan de Zeeuwse perio
de op Saba is Fort Road, dat herinnert aan
de plaats waar de Zeeuwen hun eerste fort
stichtten. Op Statia kijkt Fort Oranje nog
steeds uit over de haven van Oranjestad. In
het midden van de binnenplaats staat een
obelisk die aan het begin van de twintigste
eeuw is opgericht ter ere van het jubileum
van het bezoek van Michiel de Ruyter aan
Statia. Het fort speelt een belangrijke histo
risch rol. In 1776 werden hier Amerikaanse
koopvaardijschepen met de First Salute
begroet, waardoor Nederland onbedoeld
het eerste land ter wereld werd dat de
jonge Verenigde Staten als onafhankelijk
land erkenden. President Franklin Delano
Roosevelt bood in 1939 een herdenkings
plaquette aan. Interessant detail: zowel F.D.
Roosevelt als zijn verre neef en presidenti
eel voorganger Theodore Roosevelt stam-
VAN RHïEMEG
De Van Rheeweg op St. Eustatius, 2019.
(Foto Geert Stroo).
Een ingemetselde WIC-steen, 2019.
(Foto Geert Stroo).
men af van de Nederlandse kolonist Claes
Martensen van Rosenvelt. Hij was in 1650
in Nieuw-Nederland aangekomen en was
zeer waarschijnlijk afkomstig van Tholen.
Onder Fort Oranje staan aan de zeekant
nog enkele ruïnes van oude pakhuizen. Een
enkele is gerenoveerd, waaronder een pand
waar nog een oude WIC-steen in de gevel
prijkt. Op hetzelfde eiland is Zeelandia
Beach een bekende schildpaddenbroed-
plek. Een Van Pere- en Van Rheeweg herin
neren tot vandaag de dag aan de Zeeuwse
patronen van het eiland.
Literatuur
- Cornelis Ch. Goslinga, The Dutch in the Caribbean
and on the Wild Coast 1580-1680 (Assen 1971).
- G.J. van Grol, De grondpolitiek in het West-Indisch
domein der generaliteit (Amsterdam 1980).
- J. Hartog, De bovenwindse eilanden: Sint Maarten,
Saba, Sint Eustatius; eens gouden rots, nu zilveren
dollars (Aruba 1964).
- L.J. Joose, Geloof in de nieuwe wereld; ontmoe
tingen met Afrikanen en Indianen (1600-1700)
(Kampen 2008),
GEERT STROO is archivaris van de ge
meente Sluis en werkt daarnaast aan
een PHD over Zeeuwse patroonschappen
in de West. Heeft u vragen, opmerkingen
of aanvullingen? Mail naar geertstroo@
gmail.com.
Oktober 2020
13
