Den Groenen Vliegende Draeck van
Maerten Tromp
Arthur Scheijde
De zeebodem rondom Zeeland ligt bezaaid met
geschiedenis. Gedurende eeuwen eindigden
ettelijke schepen in de verraderlijke wateren
tussen Vlaanderen en Goeree. 'Bestevaêr' staat
bekend als de bijnaam van de meest beroemde
inwoner van Vlissingen. Hij nam deze bijnaam
over van zijn geliefde en gerespecteerde
voorganger Maerten Harpertsz. Tromp. Tromps
schip den Groenen Vliegende Draeck duikt in
1631 onder de golven op slechts '2 mylen'
afstand van Vlissingen.
Dit is ook het schip waarop kort na het
veroveren van de zilvervloot Piet Heyn in
gevecht met Oostender kapers sterft.
De met drakenornamenten gedecoreerde
zeilboot de Groene Draak vernoemde de
koninklijke familie naar Tromps zeekasteel.
Het oude schip is ongetwijfeld vernoemd
naar het mystische, middeleeuwse vuur
spuwende wezen. Het losbranden van haar
groen uitslaande 'Metale' (bronzen) stuk
ken zorgt voor een vuurmond die de naam
van het schip ruimschoots waar maakt.
Groen en Vliegend
Tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609
1621) verkleint de Republiek de oorlogs
vloot. Veel oorlogsbodems komen in
VOC-dienst en andere verdwijnen naar het
buitenl and. Rond het aflopen van het Be
stand nemen de Duinkerker kapers steeds
sneller varende fregatten in gebruik om
aan Nederlandse schepen te ontkomen. In
1626 begint de Republiek grotere schepen
te bouwen. De als grootste schip in 1623
gebouwde Groenen Vliegende Draeck geldt
als het paradepaard van de admiraliteit
van de Maze. Dit is een schip van 220 last
en circa 35 meter lengte, bemand met 90
zeemannen en 30 soldaten. Het heeft een
vuurkracht van 26 stukken, bestaande uit
twee 36-ponders, twee 24-ponders (half
cartouwen) en twee 12-ponders van brons
en zestien 18-ponders en vier 6-ponders
van ijzer. Latere oorlogsschepen hebben als
zwaarste geschut vooral 24-ponder cartou-
wen. Ze is befaamd om haar zeilkwaliteiten:
ze is bestuurbaar 'gelijck een tol en vaert
als een visch en is soo stijf als een dijck'.
Het weet Duinkerker kapers vliegensvlug te
grijpen. Meer dan eens komen de andere
schepen er pas later bij.
Het schip heeft twee namen. Van 1625
tot 1628 is ze het vlaggenschip van
Jasper Liefhebber. Hij noemt het schip
de Vliegende Draeck. Van 1629 tot haar
ondergang in 1631 is Maerten Tromp de
commandant, die het de Groene Draeck
Links een theelepel van
de Groene Draeck (col
lectie Scheijde). Rechts:
Oorlogsschip op zee,
Hendrik Cornelisz. Vroom,
1615 - 1629 (Rijksmuseum
RP-T-1902-A-4637)
Januari 2021
19
