S, 0
den g>«» n vèfftndi Dtsetk
3*
ffla«h4r&, -è-to\
Details uit brieven van Liefhebber en Tromp
aan de admiraliteit van de Maze (Nationaal
Archief).
noemt. In de Saken van Staet en Oorlog
combineert Aitzema het tot den Groenen
Vliegende Draeck (hierna: Draeck).
'den Vliegenden Draeck
Jasper Liefhebber 1625'
'den groenen draeck
Maerten Herpers Tromp 1629'
De gecombineerde naam van het schip in
Aitzema's Saeken van Staet en Oorlog van
1653.
Jasper liefhebber
Van Jasper Liefhebber (1591-1641) be
staan een paar journalen waaruit blijkt wat
voor soort acties de Draeck onderneemt. In
1625 vaart Liefhebber eropuit om handels
vloten en vissersvloten te konvooieren. Dit
jaar heeft de Nederlandse scheepvaart veel
last van de beruchte Duinkerker kapers. De
Staten-Generaal moedigen kaapvaart aan.
Een veroveraar mag een buitschip inclusief
lading verkopen en ontvangt een beloning
naargelang de grootte van het prijsschip.
Per verovering gaat een deel van de op
brengst naar de prins.
In 1628 varen het hele seizoen vier eska
ders oorlogsschepen tussen de monding
van de Seine en de zuidkust van Dene
marken om gewone Nederlandse schepen
veiligheid te bieden. In juni dit jaar verovert
Liefhebber een boeier die op weg is naar
Vlaanderen. De lading peck, teer en roet
staat niet op de ladingbrieven vermeld. Van
deze stoffen maken ze een vettige substan
tie om scheepshuid onder water in te sme
ren om zo sneller te varen. Sneller varende
schepen uit het door Spanjaarden beheers
te Vlaanderen zijn ongewenst.
Hierna begeleidt Liefhebber 250 haring
schepen naar de viswateren bij Engeland.
Vier dagen later voegen 450 visserssche
pen en acht oorlogsbodems zich bij de
vloot. Haringvissen is in deze tijd een aan-
gel egenheid van weken lang de horizon in
de gaten houden. Later in augustus bege
leidt Liefhebber koopvaarders naar Enge
land. Ook een Hamburger boeier heeft een
niet-geregistreerde lading teer aan boord.
Terwijl de kapitein van de boeier nog aan
boord van de Draeck is, ontkomt de boeier.
Begin 1629 is de Draeck voor een schoon
maak aan de Engelse kust. Het verschil
tussen eb en vloed is hier zo groot dat sche
pen bij eb makkelijk hun schoonmaakbeurt
kunnen krijgen. Ze maken om de acht da
gen het schip schoon door pokken van de
scheepshuid te wrikken en de scheepshuid
in te vetten. Liefhebbers journaal vermeldt
meerdere keren hoe ze de kanonnen van
het schip naar bakboord verplaatsen om
de scheepshuid aan stuurboord boven wa
ter te krijgen en vice versa. Dit kan alleen
op laag water. Om de boeg uit het water
te krijgen en lekken te kunnen repareren
verschuiven ze de stukken zelfs naar de
achtersteven om zo het schip te kantelen.
Liefhebber ontvangt bij zo'n schoonmaak
het bericht dat Piet Heyn met de zilvervloot
in een Engelse haven aan de westkust is.
Liefhebber gaat niet op zoek om de rijke
vloot bescherming te bieden, maar treft wel
drie oorlogsbodems die een groot veroverd
en moeilijk bezeilbaar Spaans schip naar
Patria begeleiden.
Later in januari ligt de Draeck in stormach
tig weer voor anker bij Dover. Een koop
vaardijschip raakt van haar anker. De
Draeck moet haar ankerkabel laten vieren
om een botsing te voorkomen. Het scheelt
weinig of het koopvaardijschip was op de
20
Den Spiegel
